5 công dụng tuyệt vời của postbiotics với sức khỏe

Bạn có thể đã nghe qua về probiotics, nhưng có thể chưa biết về postbiotics – yếu tố giúp giảm viêm và tăng cường sức khỏe đường ruột. Hãy cùng LEEP.APP tìm hiểu về postbiotics qua bài viết dưới đây nhé.

Hiện nay, rất nhiều người đã cẩn trọng và quan tâm đến việc bổ sung chế phẩm chứa lợi khuẩn để cải thiện hệ tiêu hóa và duy trì đường ruột khỏe mạnh. Mọi người thường chỉ quen thuộc với khái niệm probiotics (lợi khuẩn) mà vẫn chưa biết nhiều đến công dụng và lợi ích của postbiotics – ngôi sao sáng đang được ưa chuộng trong dòng sản phẩm từ lợi khuẩn.

Postbiotics là chất trung gian hậu sinh học của lợi khuẩn, chúng đã được nghiên cứu và cho thấy khả năng tuyệt vời trong việc làm giảm viêm và giúp duy trì cân bằng đường ruột và nội môi ở ruột.

Postbiotics là gì?

Postbiotics được định nghĩa là sản phẩm phụ thu được trong quá trình lên men vi khuẩn probiotic. Khi men vi sinh ăn vào một số loại phân tử chất xơ để phát triển mạnh, chúng sẽ để lại những “chất thải” được gọi chung là postbiotics. Do đó, hệ vi sinh vật tiết ra postbiotics một cách tự nhiên, giúp điều chỉnh thành phần của hệ vi sinh vật.

Có thể bạn sẽ không mấy ấn tượng khi chúng chỉ là “sản phẩm phụ” từ quá trình lên men của lợi khuẩn. Tuy nhiên, rất nhiều nghiên cứu hiện đã chỉ ra rằng sản phẩm này lại có thể đóng một vai trò thiết yếu đối với sức khỏe đường ruột.

Chất trung gian hậu sinh học của lợi khuẩn là sản phẩm có nhiều ứng dụng cho sức khỏe

Các nhà nghiên cứu hiện tin rằng đối với một số người bị các bệnh viêm nhiễm, việc sử dụng postbiotics có thể là một giải pháp thay thế thông minh cho việc sử dụng toàn bộ vi khuẩn (ở dạng probiotic).

Mặc dù vẫn còn nhiều điều để tìm hiểu về cách chính xác phụ phẩm từ lợi khuẩn này đóng góp vào cân bằng nội mô như thế nào, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy chúng dường như giúp điều chỉnh hệ vi sinh vật thông qua các hoạt động chống gây bệnh và hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn có lợi. Bên cạnh đó, bằng cách điều chỉnh hệ vi sinh, chúng cũng giúp hệ thống miễn dịch thích ứng với những thay đổi của vi khuẩn đường ruột.

Theo trang web Postbiotica, một tổ chức liên kết với Đại học Milan, so với việc uống men vi sinh, việc sử dụng postbiotics có thể có những lợi thế nhất định. Bởi thực tế là chúng không chứa bất kỳ thành phần vi khuẩn có hại nào, chúng được coi là rất an toàn, không yêu cầu sự phát triển hoặc xâm chiếm vi khuẩn trong vật chủ (người dùng sản phẩm). Bên cạnh đó, chúng có thể được sử dụng trong nồng độ thấp hơn mà lại chứa thành phần hoạt tính cao hơn.

Những lợi ích sức khỏe từ postbiotics

Chúng đem đến rất nhiều lợi ích cho hệ tiêu hoá và giảm viêm sưng

1. Giúp hỗ trợ sự phát triển của lợi khuẩn (probiotic)

Postbiotics được tạo ra trong quá trình trao đổi chất do vi khuẩn axít lactic thực hiện. Chúng có thể bắt chước các hoạt động của men vi sinh theo những cách nhất định, ngoài việc giúp men vi sinh phát triển mạnh. Vi khuẩn lactic được hỗ trợ bởi postbiotics có nhiều lợi ích trong hệ vi sinh vật, bao gồm giúp loại bỏ các kim loại nặng khỏi cơ thể và giảm sự hiện diện của virus và độc tố.

Một trong những điều hứa hẹn nhất về việc sử dụng postbiotics thay cho probiotics là do postbiotics mang các tác dụng có lợi và điều trị của probiotics trong khi tránh được nguy cơ sử dụng vi sinh vật sống cho những bệnh nhân không thể dung nạp chúng, chẳng hạn như những trẻ em có đường ruột còn yếu hoặc bệnh nhân có vấn đề về hệ tiêu hóa, suy giảm miễn dịch.

Ngoài ra, có một số bằng chứng cho thấy vi khuẩn probiotic bị tiêu diệt do nhiệt trong đường tiêu hóa có thể hoạt động như postbiotics. Những vi sinh vật này dường như vẫn giữ nguyên cấu trúc của chúng và tiếp tục có những tác động có lợi đối với vật chủ, chẳng hạn như tăng tốc độ trưởng thành và chữa lành thành ruột.

2. Giảm sự hiện diện của các mầm bệnh có hại

Cơ thể chúng ta có chứa cả hai loại là vi khuẩn có lợi và có hại. Một số chất tự nhiên – bao gồm một số loại thảo mộc và thực vật – có đặc tính kháng khuẩn, cho phép cơ thể có cơ chế tự làm giảm vi khuẩn có hại và do đó giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và bệnh tật. Các nhà nghiên cứu tin rằng postbiotics có thể có một số khả năng kháng khuẩn tương tự, đó là lý do tại sao người ta cho rằng chúng là ngôi sao sáng tiếp theo trong việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh.

Một số mầm bệnh mà postbiotics có thể giảm thiểu bao gồm vi khuẩn listeria monocytogenes, clostridium perfringens, salmonella enterica và escherichia coli.

3. Giúp giảm thiểu tình trạng viêm

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng vi khuẩn probiotic, bao gồm cả lactobacillus casei DG (LC-DG), tạo ra các sản phẩm phụ có lợi sau sinh học cùng nhau giúp điều chỉnh các phản ứng viêm/miễn dịch. Trong các nghiên cứu. postbiotics – chẳng hạn như các axit béo được gọi là axetat, butyrat và propionat – có liên quan đến việc ức chế viêm, giảm tạo ra các loại oxy phản ứng và điều chỉnh quá trình chết rụng của tế bào apoptosis.

Do khả năng giảm viêm, chẳng hạn như sau khi ai đó đã khỏi bệnh hoặc nhiễm trùng, probiotics và postbiotics kết hợp với nhau có thể hữu ích để điều trị các triệu chứng của IBS và IBD, ngoài nhiều tình trạng viêm khác. Một số nghiên cứu thậm chí còn chỉ ra rằng trong một số trường hợp nhất định khi men vi sinh không hữu ích hoặc không nhất thiết phải an toàn để cung cấp cho bệnh nhân có mô GI bị viêm, “Postbiotics có thể là một giải pháp thay thế an toàn để điều trị bệnh nhân IBD trong giai đoạn viêm cấp tính”.

4. Giảm lượng đường trong máu và ngăn ngừa tiểu đường

Một nghiên cứu gần đây được thực hiện tại Đại học McMaster ở Canada cho thấy việc sử dụng postbiotics có liên quan đến việc giảm lượng đường trong máu ở những người béo phì bị tiền tiểu đường. Postbiotics dường như có tác dụng chống tiểu đường vì chúng cải thiện việc sử dụng insulin của cơ thể. Nghiên cứu cho thấy rằng cơ chế hoạt động của postbiotics bao gồm giảm viêm nhiễm mỡ và giảm kháng insulin ở gan.

Những con chuột được tiêm loại postbiotic gọi là muramyl dipeptide đã giảm chứng viêm mỡ (chất béo) và giảm khả năng dung nạp glucose ngay cả khi không giảm cân. Dựa trên các kết quả nghiên cứu, một số postbiotics do đó được coi là “chất nhạy cảm với insulin” với các tác dụng bảo vệ khác nhau ở bệnh nhân béo phì hoặc tiểu đường.

5. Dung nạp tốt với trẻ em và người có hệ miễn dịch kém

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng men vi sinh có hiệu quả trong việc giảm viêm ruột hoại tử (NEC), một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các biến chứng và tử vong ở trẻ sinh non. NEC được đặc trưng bởi tổn thương và viêm ruột. Nó phát triển ở khoảng 1/10 trẻ sinh non và được coi là một trường hợp cấp cứu y tế.

Trong khi chế phẩm sinh học hiện được coi là “liệu pháp hứa hẹn nhất trên đường chân trời cho căn bệnh quái ác này”, các nhà nghiên cứu hiện đang chuyển sang prebiotics và postbiotics như những lựa chọn thay thế tiềm năng hoặc liệu pháp bổ trợ cho probiotics. Probiotic và vi khuẩn hậu sinh học là những vi khuẩn cần thiết cho trẻ sơ sinh để tiêu hóa, hấp thụ, lưu trữ chất dinh dưỡng, phát triển và miễn dịch (giống như ở người lớn). Một số trẻ sơ sinh không thể dung nạp việc bổ sung vi sinh vật sống (vi khuẩn probiotic) nhưng có thể đáp ứng tốt với prebiotics và postbiotics.

Một báo cáo năm 2014 được công bố trên tạp chí Clinics in Perinatology giải thích: “Trẻ sơ sinh / vật chủ cung cấp một môi trường hiếu khách, ổn định về nhiệt độ, giàu chất dinh dưỡng cho vi khuẩn trong khi đổi lại, nhận được lợi ích từ vi khuẩn chung.” Postbiotics có thể giúp ruột của trẻ sơ sinh tự bảo vệ khỏi các mầm bệnh do vi khuẩn gây ra viêm nhiễm, khuyến khích sự phát triển của vi khuẩn có lợi, kiểm soát các phản ứng miễn dịch biểu mô và duy trì sự phát triển của vi khuẩn có lợi.

Những loại thực phẩm chứa postbiotics

Hiện nay, phần lớn các chất bổ sung postbiotic vẫn chưa được phổ biến rộng rãi, đặc biệt là so với số lượng các sản phẩm probiotics trên thị trường. Các sản phẩm postbiotics thường bao gồm một số loại axít béo chuỗi ngắn. Một trong những loại axit béo chuỗi ngắn được nghiên cứu nhiều nhất là butyrate.

Bạn có thể giúp cơ thể tự tăng cường sản xuất postbiotics một cách tự nhiên

Ngoài việc tìm kiếm các chế phẩm postbiotics vốn rất hiếm. Bạn cũng có thể tự giúp cơ thể tăng cường sản xuất postbiotics một cách tự nhiên, bằng cách bổ sung một số loại thực phẩm vào trong chế độ ăn uống của mình, đặc biệt là những thực phẩm có prebiotics và probiotics (đã đề cập ở trên). Một số nguồn thực phẩm cung cấp, bổ sung tốt nhất để tăng cường việc sản xuất postbiotics hậu sinh học bao gồm:

• Spirulina và chlorella: Các loại tảo giúp giải độc cơ thể, giảm viêm, nuôi vi khuẩn có lợi và có thể giúp tăng tiết globulin miễn dịch, giúp cải thiện sức khỏe đường ruột.
• Mycelium: Sợi nấm chứa nhiều enzym, chất kháng khuẩn, hợp chất kháng virus, ngoài ra còn hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn trong hệ vi sinh vật.
• Nho: Cũng như phần còn lại (bã) của các loại quả mọng như nho, ô liu hoặc các loại trái cây khác có vỏ, cùi, hạt và chất xơ. Những thực phẩm này cung cấp năng lượng cho quá trình lên men vi sinh trong đường ruột, từ đó thúc đẩy quá trình sản xuất postbiotics.
• Lô hội lên men: Thực phẩm này giúp giải độc, hỗ trợ tiêu hóa và sản xuất beta-glucans tăng cường miễn dịch.
• Protease của vi khuẩn: Một tập hợp các enzym hỗ trợ hệ thống miễn dịch, giúp giảm tác nhân gây bệnh, giúp cơ thể đối phó với căng thẳng và cải thiện sức khỏe đường ruột.
• Enzyme Saccharomyces: Hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh, nhiều quá trình trao đổi chất và phân hủy chất béo, carbohydrate và protein.
• Thực phẩm cung cấp các vi khuẩn lactobacillus: Như sữa chua có chứa con men sống và các loại sữa chứa lợi khuẩn sống, giúp cải thiện tiêu hóa ở dạng độc quyền có khả năng sinh học cao và chịu nhiệt.

Một số tác dụng phụ và điều cần lưu ý

Mặc dù việc sử dụng prebiotics, probiotics và postbiotics chắc chắn có thể tạo ra sự khác biệt lớn về mặt cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa và các triệu chứng khác, nhưng nếu chỉ sử dụng chúng ở dạng bổ sung có thể sẽ không đủ để giải quyết tất cả các vấn đề về tiêu hóa và hệ miễn dịch mà bạn đang gặp phải.

Bổ sung các chất nhưng đừng quên tập luyện để tăng cường sức khỏe bạn nhé!

Những phương pháp điều trị bằng cách bổ sung thực phẩm này chỉ có hiệu quả tốt nhất khi kết hợp với thay đổi lối sống, đặc biệt là ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, giảm lượng chất độc tích tụ như thuốc lá hoặc thói quen ăn uống nhiều dầu mỡ và không hợp vệ sinh cũng như phải kiểm soát căng thẳng.

Do đó, để hỗ trợ hệ vi sinh vật của bạn và duy trì đường ruột khỏe mạnh, một hệ miễn dịch tốt và một sức khỏe dẻo dai, bạn cần xem xét để thay đổi toàn bộ lối sống. Bạn cần thực hiện một chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng, hạn chế hoặc tránh thực phẩm chế biến sẵn và cân nhắc các thay đổi lối sống khác mà bạn có thể thực hiện để cải thiện sức khỏe của mình. Bên cạnh đó, bạn cần quan tâm đến việc tập luyện thể thao thường xuyên – phương pháp tốt nhất để duy trì sự dẻo dai và sức khoẻ bền bỉ.

Nguồn tham khảo

Postbiotics: Uses + 5 Benefits for Gut Health & Beyond. https://draxe.com/nutrition/postbiotics/ Ngày truy cập 2/3/2021

Postbiotics and Their Potential Applications in Early Life Nutrition and Beyond. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6801921/ Ngày truy cập 2/3/2021