Nấm đầu khỉ là gì? Loại nấm này có ăn được không?

Nấm đầu khỉ chắc còn khá xa lạ đối với nhiều người. Loại nấm này trước đây chỉ được khai thác trong tự nhiên, nhưng vì giá trị y học cao nên hiện nay đang được nhân giống nuôi trồng tại nhiều quốc gia châu Á. Thế nên đây có thể xem là một loại nấm quý và hiếm trong thời điểm hiện tại.

Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về loại nấm khá lạ lẫm này nhé.

Nấm đầu khỉ là gì?

Nấm đầu khỉ (nấm hầu thủ) có hình dạng khá lạ mắt. Nấm hình khối cầu, có tua rủ xuống, thường mọc thành chùm hoặc riêng lẻ. Vì hình dạng này mà nấm còn có các tên gọi khác như nấm bờm sư tử, nấm lông nhím. Khi còn non nấm có màu trắng ngà, lúc già nấm có màu vàng sậm hơn.

Trong tự nhiên, nấm thường mọc trên thân cây gỗ mục thuộc họ sồi, dẻ. Vì có giá trị kinh tế cao nên ngày nay nấm được nuôi trồng tại nhiều nước trên thế giới như Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Trong tự nhiên nấm hầu thủ thường mọc trên thân cây gỗ mục

9 lợi ích không ngờ của nấm đầu khỉ

1. Ngăn ngừa chứng mất trí nhớ

Khả năng phát triển và hình thành các tế bào mới của não thường suy giảm theo tuổi tác, điều này có thể giải thích tại sao hoạt động trí óc trở nên chậm hơn ở nhiều người lớn tuổi. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nấm đầu khỉ có chứa hai hợp chất đặc biệt có thể kích thích sự phát triển của tế bào não là  hericenone và erinacines. Ngoài ra, các nghiên cứu trên động vật đã phát hiện ra rằng bờm sư tử có thể giúp bảo vệ não chống lại bệnh Alzheimer, một bệnh thoái hóa não gây mất trí nhớ.

Trên thực tế, nấm hầu thủ và các chiết xuất của nó đã được chứng minh là làm giảm các triệu chứng mất trí nhớ ở chuột, cũng như ngăn ngừa tổn thương tế bào thần kinh gây ra bởi các mảng amyloid-beta, tích tụ trong não trong quá trình mắc bệnh Alzheimer.

Một nghiên cứu ở người lớn tuổi bị suy giảm nhận thức nhẹ cho thấy rằng tiêu thụ 3 gam nấm bờm sư tử dạng bột mỗi ngày trong bốn tháng đã cải thiện đáng kể chức năng thần kinh, nhưng những lợi ích này sẽ biến mất khi ngừng bổ sung. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là hầu hết các nghiên cứu đều được tiến hành trên động vật hoặc trong ống nghiệm. Do đó, cần có thêm nhiều nghiên cứu về con người.

2. Giảm nhẹ các triệu chứng trầm cảm và lo âu

Có tới một phần ba số người sống ở các nước phát triển trải qua các triệu chứng lo âu và trầm cảm. Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây ra lo lắng và trầm cảm, nhưng chứng viêm mãn tính có thể là một yếu tố góp phần chính. Nghiên cứu mới trên động vật đã phát hiện ra rằng chiết xuất nấm đầu khỉ có tác dụng chống viêm có thể làm giảm các triệu chứng lo lắng và trầm cảm ở chuột.

Các nghiên cứu trên động vật khác cũng đã cho thấy chiết xuất từ ​​loại nấm này có thể giúp tái tạo tế bào não và cải thiện hoạt động của hồi hải mã, một vùng não chịu trách nhiệm xử lý ký ức và phản ứng cảm xúc ở người. Kết quả nghiên cứu này đã giải thích được phần nào việc giảm các hành vi lo lắng và trầm cảm ở những con chuột được cho uống các chất chiết xuất này.

Dùng nấm đầu khỉ có thể giúp bạn giảm bớt cảm giác âu lo

3. Giúp tăng tốc độ phục hồi sau chấn thương hệ thần kinh

Hệ thần kinh bao gồm não, tủy sống và các dây thần kinh khác đi khắp cơ thể. Các thành phần này làm việc cùng nhau để gửi và truyền các tín hiệu điều khiển hầu hết mọi chức năng của cơ thể. Khi não hoặc tủy sống bị tổn thương thường gây tê liệt hoặc mất các chức năng tâm thần và điều này có thể mất rất nhiều thời gian để chữa lành.

Tuy nhiên, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chiết xuất nấm đầu khỉ có thể giúp tăng tốc độ phục hồi sau các loại chấn thương này bằng cách kích thích sự phát triển và sửa chữa các tế bào thần kinh. Trên thực tế, chiết xuất từ loài nấm này đã được chứng minh là làm giảm thời gian phục hồi từ 23–41% (nghiên cứu trên chuột bị chấn thương hệ thần kinh).

Ngoài ra, chiết xuất này cũng có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của tổn thương não sau đột quỵ. Vì trong một nghiên cứu khác, các nhà khoa học đã sử dụng liều cao chiết xuất nấm hầu thủ cho chuột ngay sau khi bị đột quỵ đã giúp giảm viêm và giảm kích thước chấn thương não liên quan đến đột quỵ tới 44%.

4. Giảm nguy cơ bệnh tim

Các yếu tố chính dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tim bao gồm béo phì, chất béo trung tính cao, lượng lớn cholesterol bị oxy hóa và xu hướng tăng hình thành cục máu đông.

Một số nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ ​nấm đầu khỉ có thể ảnh hưởng đến một số yếu tố này và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Các nghiên cứu trên chuột đã phát hiện ra rằng chiết xuất từ ​​nấm hầu thủ giúp cải thiện quá trình chuyển hóa chất béo và giảm mức chất béo trung tính, cụ thể mức chất béo trung tính thấp hơn 27% và tăng cân ít hơn 42% sau 28 ngày.

Nghiên cứu khác trong ống nghiệm cũng phát hiện ra rằng chiết xuất từ nấm hầu thủ có thể giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa cholesterol trong máu. Các phân tử cholesterol bị oxy hóa có xu hướng bám vào thành động mạch, sau đó cứng lại và làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ. Do đó, giảm quá trình oxy hóa có lợi cho sức khỏe tim mạch.

5. Giúp kiểm soát bệnh tiểu đường

Tiểu đường là căn bệnh xảy ra khi cơ thể mất khả năng kiểm soát lượng đường trong máu. Lượng đường trong máu cao sẽ gây ra các biến chứng như bệnh thận, tổn thương dây thần kinh và giảm thị lực.

Nấm hầu thủ có thể có lợi cho việc kiểm soát bệnh tiểu đường bằng cách cải thiện việc kiểm soát lượng đường trong máu. Nấm đầu khỉ làm giảm lượng đường trong máu bằng cách ngăn chặn hoạt động của enzym alpha-glucosidase. Khi enzyme này bị chặn, cơ thể không thể tiêu hóa và hấp thụ carbs một cách hiệu quả, dẫn đến lượng đường trong máu thấp hơn. Ngoài việc giảm lượng đường trong máu, chiết xuất từ loại nấm này có thể làm giảm đau dây thần kinh do tiểu đường gây ra.

6. Ngăn ngừa ung thư

Ung thư xảy ra khi DNA bị hư hỏng và khiến các tế bào phân chia và nhân rộng ngoài tầm kiểm soát. Trên thực tế, khi chiết xuất từ ​​nấm đầu khỉ được trộn với các tế bào ung thư của người trong một ống nghiệm, chúng sẽ khiến tế bào ung thư chết với tốc độ nhanh hơn. Điều này đã được chứng minh với một số loại tế bào ung thư, bao gồm tế bào ung thư gan, ruột kết, dạ dày và ung thư máu.Tuy nhiên, ít nhất một nghiên cứu đã thất bại trong việc lặp lại những kết quả này, vì vậy cần nhiều nghiên cứu hơn nữa.

Ngoài việc tiêu diệt tế bào ung thư, chiết xuất từ ​nấm hầu thủ cũng được chứng minh là có khả năng làm chậm sự lây lan của ung thư.

7. Nguồn dưỡng chất chống oxy hóa tự nhiên

Chứng viêm mãn tính và sự mất cân bằng oxy hóa được cho là căn nguyên của nhiều căn bệnh hiện đại, chẳng hạn như bệnh tim, ung thư và rối loạn tự miễn dịch. Nghiên cứu cho thấy rằng nấm đầu khỉ có chứa các hợp chất chống viêm và chống oxy hóa mạnh mẽ có thể giúp giảm tác động của những căn bệnh này.

Khi kiểm tra khả năng chống oxy hóa của 14 loài nấm khác nhau các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng nấm hầu thủ có hoạt tính chống oxy hóa cao thứ tư và khuyến cáo rằng loại nấm này là một nguồn chất chống oxy hóa tốt trong chế độ ăn uống.

Nấm hầu thủ – chất chống oxy hóa tự nhiên

8. Tăng cường hệ thống miễn dịch

Một hệ thống miễn dịch mạnh mẽ bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, vi rút cũng như các mầm bệnh gây bệnh khác. Ngược lại, hệ miễn dịch kém khiến cơ thể có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm cao hơn.

Nghiên cứu trên động vật cho thấy nấm đầu khỉ có thể tăng cường khả năng miễn dịch bằng cách tăng hoạt động của hệ thống miễn dịch đường ruột, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các mầm bệnh xâm nhập vào ruột qua đường miệng hoặc mũi. Những tác động này một phần có thể là do những thay đổi có lợi của vi khuẩn đường ruột kích thích hệ thống miễn dịch.

9. Hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày

Nguyên nhân của Bệnh viêm loét dạ dày thường do vi khuẩn H. pylori gây ra hoặc và lớp niêm mạc bao tử bị tổn thương vì sử dụng thuốc chống viêm lâu ngày. Trong khi đó, các nghiên cứu cho thấy nấm đầu khỉ được chứng minh có khả năng ức chế sự phát triển của loại vi khuẩn này, đồng thời cũng có khả năng bảo vệ niêm mạc trước các tổn thương.

Lưu ý khi sử dụng nấm đầu khỉ

Nấm đầu khỉ có thể dùng để chế biến các món ăn hằng ngày. Ngoài ra bạn cũng có thể mua các sản phẩm được chiết xuất từ loại nấm này để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể. Chưa có nghiên cứu nào trên người cho thấy tác dụng phụ của nấm đầu khỉ hoặc từ chiết xuất của nó, đồng thời cũng không có tác dụng phụ nào được tìm thấy trên các nghiên cứu động vật, nên loại nấm này tương đối an toàn.

Tuy nhiên, những ai bị dị ứng hoặc nhạy cảm với nấm nên tránh dùng nấm hầu thủ, vì dù sao đây cũng là một loại nấm. Bên cạnh đó, đã có tài liệu về một vài trường hợp cảm thấy khó thở hoặc phát ban trên da sau khi tiếp xúc với nấm đầu khỉ, có khả năng đây là triệu chứng liên quan đến dị ứng.

Hiện tại vẫn chưa tìm thấy tác dụng phụ không đáng có nào ở loài nấm này

Giá thành và nơi mua nấm đầu khỉ

Tại Việt Nam, bạn có thể tìm mua nấm đầu khỉ tại các cửa hàng bán thực phẩm chay, cửa hiệu bán thuốc đông y hoặc có thể tìm mua trên các trang thương mại điện tử. Tuy nhiên bạn chỉ nên mua tại các địa chỉ uy tín, có nhiều đánh giá tốt từ những khách hàng đã mua trước đó.

Loại nấm này có giá thành tương đối cao vì hiện nay vẫn chưa được nuôi trồng phổ biến. Nấm tươi có giá khoảng 100.000-200.000 đồng/ký, trong khi giá nấm khô có chi phí rơi vào khoảng 1.000.000-2.000.000 đồng/ký. Mức giá này khá cao so với những loại nấm thông thường khác.

Nấm hầu thủ khô có giá thành khá cao

Nấm đầu khỉ tuy còn khá xa lạ, nhưng hiện đang được nhân giống nuôi trồng rộng rãi, hy vọng trong thời gian tới loại nấm quý giá này sẽ phổ biến hơn. Trong thời gian này bạn có thể tự tăng cường sức khỏe bằng những thực phẩm dinh dưỡng khác và tự thiết lập chế độ tập luyện đều đặn, điều này sẽ giúp bạn có cơ thể dẻo dai và rèn sức mạnh bền bỉ hơn.

Nguồn tham khảo

9 Health Benefits of Lion’s Mane Mushroom (Plus Side Effects) https://www.healthline.com/nutrition/lions-mane-mushroom Ngày truy cập 14/04/2021