Củ từ – Món ăn vặt dân dã, phổ biến xuất phát từ nông thôn
Dù là một món ăn quen thuộc hay xa lạ, các nhà khoa học đều công nhận tác dụng của củ từ đối với sức khỏe con người. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Củ từ, còn được mọi người biết đến với tên gọi “khoai từ” hay “khoai bướu”, là thành viên của đại gia đình họ Củ nâu (Dioscoreae). Tại Việt Nam, khoai từ có 3 loại, loại có gai, loại không gai và loại củ từ nước. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về loại rau củ này, cũng như những lợi ích cho sức khỏe mà chúng mang lại.
Tìm hiểu thêm về củ từ
Khoai từ không có nguồn gốc từ Bắc Mỹ như mọi người vẫn tưởng. Mà chúng có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới của Châu Phi hoặc Châu Á. Ngày nay, khoai từ được trồng khắp Châu Phi. Nigeria là nhà xuất khẩu khoai từ lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 70% tổng sản lượng thế giới.
Khoai từ rất đa dạng về chủng loại. Những củ nhỏ có thể có kích thước tương đương với một củ khoai tây nhỏ trong khi những củ lớn hơn có thể nặng tới 40kg. Tùy thuộc vào giống, mà phần vỏ lẫn phần trong của chúng có màu khác nhau. Phổ biến nhất là vỏ màu nâu đen, bên trong màu trắng ngà. Khoai từ thường có hình dáng dai, tròn, mảnh, toàn thân có nhánh gai nhỏ. Kết cấu khoai chứa nhiều tinh bột nên khi nấu chín thường có kết cấu dạng kem đặc.
Khoai từ thường hay bị nhầm lẫn với khoai lang
Sự khác biệt chính giữa hai loại củ là: khoai từ có kích thước lớn hơn, vỏ dày hơn, trong khi khoai lang có kích thước tương đối nhỏ và vỏ rất mỏng.
Hàm lượng dinh dưỡng có trong củ từ
Theo USDA, với 100g khoai từ luộc chín, bạn sẽ nhận được:
- 114 calorie
- 3.9g chất xơ
- 0.49g đường
- 26.99g carbohydrate
- 0.14g chất béo
- 1.49g protein
- 14mg canxi
- 0.52mg sắt
- 17.6mg magiê
- 49.2mg phốt pho
- 670mg kali
- 8mg natri
- 0.09mg vitamin B1
- 0.55mg vitamin B3
- 0.22mg vitamin B6
- 12mg vitamin C
Lợi ích sức khỏe của củ từ
Ngăn ngừa các vấn đề về da
Khoai từ có chứa allantoin – một chất tăng sinh tế bào – giúp đẩy nhanh quá trình chữa các bệnh ngoài da. Vitamin C trong chúng kết hợp với beta carotene loại bỏ các gốc tự do có hại và ngăn ngừa tổn thương tế bào da. Vitamin C giúp tái tạo làn da bị tổn thương, sản sinh collagen cần thiết cho da.
Ngăn ngừa các vấn đề về tim
Khoai từ là một nguồn Vitamin B6 dồi dào. Vitamin B6 rất cần thiết để cơ thể phá vỡ homocysteine – hợp chất có thể làm hỏng thành mạch máu. Mức homocysteine cao có thể dẫn đến đau tim. Vitamin B6 giúp giảm nguy cơ phát triển các bệnh tim. Đồng thời, kali trong khoai cũng giúp chống lại tác dụng tăng huyết áp của natri.
Tốt cho sức khỏe phụ nữ mãn kinh
Khoai từ có chứa các enzyme thay thế các hormone ở phụ nữ mãn kinh. Các triệu chứng mãn kinh như buồn nôn và mất cân bằng hormone có thể được điều trị bằng liệu pháp thay thế hormone. Ngoài ra, lượng diosgenin có trong khoai từ còn có thể giảm triệu chứng của thời kỳ mãn kinh.
Ngăn ngừa ung thư
Chuyên gia khuyến khích tăng cường ăn khoai từ vì nó giàu vitamin C. Vitamin C giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do có hại – nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh ung thư.
Củ từ tuy nhỏ nhưng có võ, nhờ vào hàm lượng dưỡng chất có trong chúng
Tăng cường sức khỏe não bộ
Khoai từ là một nguồn cung cấp kali lý tưởng. Kali là một khoáng chất giúp điều hòa hoạt động thần kinh của não, ảnh hưởng đến hoạt động của dây thần kinh. Hàm lượng kali cao không chỉ giúp hạn chế tác hại của natri mà còn giúp tăng cường chức năng nhận thức của não.
Tốt cho phụ nữ mang thai
Khoai từ chứa vitamin B6 giúp giảm buồn nôn, ốm nghén và nôn mửa. Có sắt ngăn ngừa thiếu máu. Và Kali giúp kiểm soát huyết áp. Huyết áp thai kỳ cao có thể khiến bạn gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, hàm lượng chất xơ cao trong khoai giúp ngăn ngừa nguy cơ táo bón và các vấn đề tiêu hóa khác.
Lợi ích cho người tập gym
Bên cạnh các lợi ích kể trên, củ từ còn có công dụng giúp bạn kiểm soát cân nặng. Một lợi ích mà người tập gym rất quan tâm đến.
Nhờ vào lượng chất xơ có trong khoai từ, sau khi ăn, bạn sẽ có cảm giác no lâu. Bạn vừa cảm thấy no, vừa giúp eo thon, bạn hoàn toàn không phải lo về việc tăng cân không kiểm soát.
Với nhiều chất dinh dưỡng như vậy, mà calorie của củ từ vẫn được xếp vào hạng thấp. Điều này biến chúng trở thành một lựa chọn lý tưởng cho chế độ ăn khoa học, lành mạnh. Chưa kể đến hàng loạt những lợi ích khác mà chúng mang lại như LEEP.APP để kể trên.
Hướng dẫn lựa chọn và bảo quản củ từ
- Chọn những củ chắc và không có vết nứt, vết bầm tím hoặc có đốm
- Không mua củ từ được bảo quản trong tủ lạnh vì nhiệt độ lạnh có thể làm thay đổi hương vị của chúng
- Củ từ nên được phơi khô trong vòng vài giờ dưới ánh sáng mặt trời. Bằng cách này, chúng có thể để ngoài trong nhiều giờ mà không cần để trong ngăn lạnh
- Sau đó, chúng cần được bảo quản trong môi trường khô ráo và thoáng khí
- Tốt nhất là sử dụng trong thời gian sớm nhất.
Bạn có thể cắt chúng thành nhiều phần và bảo quản trong tủ lạnh
Hướng dẫn chế biến củ từ đúng cách
- Khoai từ không thể ăn sống vì nó chứa nhiều độc tố thực vật có nguồn gốc tự nhiên.
- Chúng cần được gọt vỏ cũng như nấu chín để loại bỏ các protein đắng.
- Bạn có thể ngâm khoai trong giấm để trung hòa các hợp chất có hại và làm sạch khoai.
- Khoai từ nướng là lựa chọn hoàn hảo so với luộc vì khi luộc có thể làm mất một số chất dinh dưỡng.
Bài viết vừa rồi đã giới thiệu tới bạn những thông tin khái quát về củ từ – món ăn mọi nhà. Nhưng một bài thôi sẽ chưa đủ để bạn hiểu sâu về món ăn bổ ích này. Bạn có tò mò về những công thức chế biến khoai từ ngon, độc, lạ khác? Hoặc khoai từ không nên được dùng chung với những món nào? Hãy theo dõi LEEP.APP để đón đọc những bài viết thú vị khác về củ từ nói riêng, và hàng tỷ món ăn khác nói chung nhé!
Nguồn tham khảo
Bật mí 12 tác dụng thần kỳ mà củ từ mang lại https://caythuocdangian.com/cu-tu/ Ngày truy cập: 10/01/2021
Năm tác dụng của củ từ giúp bổ phổi, hỗ trợ tiêu hóa https://suckhoe.vn/thuoc-nam/nam-tac-dung-cua-cu-tu-giup-bo-phoi-ho-tro-tieu-hoa.html Ngày truy cập: 10/01/2021