Bơ ghee: Thành phần, công dụng và gợi ý một số món ăn ngon

Với sự gia tăng của các xu hướng ăn uống dưỡng sinh chú trọng sức khỏe, những loại chất béo lành mạnh hiện thu hút được rất nhiều sự quan tâm từ cộng đồng dưỡng sinh. Bên cạnh những chất béo lành mạnh quen thuộc như dầu ô liu, dầu dừa thì bơ ghee – một loại chất béo lành mạnh có nguồn gốc từ Ấn Độ – cũng đang chinh phục nhiều người bởi những lợi ích thiết thực mà nó mang lại.

Loại thực phẩm này là một loại bơ đã được tinh chế kỹ càng. Khác với bơ thông thường, ghee được chế biến bằng cách đun nhiều giờ giúp loại bỏ hết nước và cấn sữa để tập trung chủ yếu vào lượng chất béo có trong sữa đó. Do những tạp chất và chất rắn từ sữa đã được loại bỏ, ghee có thể tích trữ ở nhiệt độ phòng trong nhiều tuần mà không tan chảy như bơ. Bên cạnh đó, theo hệ thống y học ưu dưỡng sinh Ayurveda của người Ấn Độ, ghee còn được ca ngợi như một loại thực phẩm giúp cơ thể khỏe mạnh như hỗ trợ chắc khỏe xương và hỗ trợ giảm cân.

Bơ ghee là gì?

Ghee là loại bơ tốt cho sức khỏe theo quan điểm trường phái ưu dưỡng sinh

Bơ ghee là thực phẩm đã được sử dụng “từ thời cổ xưa” theo đúng nghĩa đen. Đây là loại bơ tốt cho sức khỏe đã được khám phá và sử dụng hằng nghìn năm qua. Khoảng 2000 năm trước Công nguyên, người ta đã phát hiện và sử dụng các loại bơ thông thường. Tuy nhiên, loại bơ này chỉ có thể trữ được ở những vùng phía Bắc Ấn Độ với khí hậu mát mẻ, vùng đất ấm hơn ở miền Nam lại làm bơ tan chảy và rất nhanh hỏng. Do đó, người ở vùng Nam Ấn Độ đã đun nóng bơ và làm sạch tạp chất tạo ra bơ ghee, nhằm giữ cho bơ không bị hỏng trong thời gian dài.

Đây là loại thực phẩm vốn tương tự bơ tinh chế. Tuy nhiên chúng được sản xuất bằng cách đun nóng bơ (làm từ sữa trâu) để loại bỏ phần chất rắn, nước trong sữa và những cấn sữa cũng như tạp chất sót lại. Loại bơ này thường được đun trong thời gian dài để tăng hương vị hấp dẫn với có của bơ và người Ấn Độ cho rằng việc này giúp tăng chất dinh dưỡng tự nhiên của nó.

Sau khi khám phá ra ghee, loại bơ này đã nhanh chóng được tích hợp vào chế độ ăn uống, thực hiện nghi lễ tôn giáo và hệ thống y học ưu dưỡng sinh. Nó được cho cho là thực phẩm giúp thúc đẩy thanh lọc thể chất và tinh thần thông qua khả năng làm sạch và hỗ trợ sức khỏe. Giống như dầu ô liu, đây là một chất béo đa công dụng có lợi cho sức khỏe theo nhiều cách. Do là loại bơ được tinh chế với thời gian đun nấu dài, bơ ghee có điểm bốc khói cao hơn những loại bơ thông thường. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, loại bơ này có chứa nhều dinh dưỡng có lợi và một số axít béo quan trọng với sức khỏe. Bên cạnh đó, một số thành phần trong bơ được chứng minh là có khả năng hỗ trợ giảm cân, cải thiện tiêu hóa và giảm viêm.

Mặc dù bơ ghee có nguồn gốc từ Ấn Độ, nhưng hiện nay loại thực phẩm này đã trở nên phổ biến trong nền ẩm thực Trung Đông, Nam Á cũng như toàn thế giới nhờ hương vị đậm đà và lợi ích sức khỏe nó mang đến. Hiện nay, bạn có thể dễ dàng mua được loại bơ này tại các cửa hàng chuyên bán hàng nhập khẩu hoặc của hàng chuyên bán thực phẩm Ấn Độ.

>>> Xem thêm: Ăn nhiều bơ: Thói quen có lợi hay gây hại cho cơ thể?

Thành phần dinh dưỡng trong bơ ghee

Loại thực phẩm này có hàm lượng dinh dưỡng cao và chứa nhiều vitamin

Những công dụng của ghee đều đến từ thành phần dinh dưỡng mà nó mang đến. Loại thực phẩm này chứa nhiều chất béo lành mạnh và một số loại vitamin tan trong chất béo như vitamin A, E và K. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trong một thìa 15g bơ ghee chứa các thành phần như sau.

• Lượng calorie: 112
• Carbohydrate: 0g
• Protein: 0g
• Chất xơ: 0g
• Vitamin A: 391 IU
• Vitamin E: 0.4mg

Ngoài ra, trong lượng thực phẩm này còn chứa axít butyric và CLA. Đây là hai thành phần có liên quan đến khả năng giảm viêm và tăng cường giảm mỡ trong cơ thể.

Giống như hầu hết các loại chất béo khác, ghee là thực phẩm có lượng chất béo chiếm gần như 100%. Tuy nhiên, trong một muỗng canh loại bơ này lại có đến gần 35% là chất béo không bão hòa lành mạnh với cơ thể. Chúng đậm đặc hơn bơ thông thường nên cũng chứa nhiều calo hơn và nhiều chất béo hơn. Loại bơ này được sử dụng như một yếu tố làm tăng hương vị và tăng cường độ ngon cho các thực phẩm khác chứ không phải là món chính trong bữa ăn.

Trong ghee có thể chứa một lượng nhỏ protein còn sót lại nếu quá trình làm sạch không loại bỏ hoàn toàn được váng sữa và cặn sữa. Bên cạnh đó, chất lượng sữa cũng có thể ảnh hưởng lớn đến vi chất dinh dưỡng có trong bơ. Tuy nhiên, thông thường 15g bơ ghee cup cấp khoảng 8% lượng vitamin A, 2% lượng vitamin E và 1% lượng vitamin mà cơ thể cần mỗi ngày. Do đó, đây là thực phẩm rất tốt khi kết hợp cùng các loại rau củ để giúp cơ thể hấp thụ được hoàn toàn những chất dinh dưỡng hòa tan trong chất béo.

Công dụng của bơ ghee đối với sức khỏe

Loại bơ này còn đem đến rất nhiều lợi ích thiết thực và chất dinh dưỡng cho cơ thể

Bơ ghee giúp tăng cường sức khỏe xương

Việc thường xuyên kết hợp bơ ghee vào chế độ ăn uống có thể giúp bạn đáp ứng đủ nhu cầu vitamin K của cơ thể. Vitamin K là chất rất cần thiết cho nhiều hoạt động của cơ thể như vấn đề đông máu, sức khỏe tim mạch hoặc chức năng của não bộ. Bên cạnh đó, vitamin đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho xương được chắc khỏe và dẻo dai. Nguyên nhân là do vitamin K có tham gia trực tiếp vào quá trình chuyển hóa xương và duy trì canxi trong xương. Một nghiên cứu của Mỹ đã chỉ ra rằng việc hấp thụ ít vitamin K có liên quan đến tình trạng giảm mật độ xương ở phụ nữ.

Mặc dù bơ ghee chỉ cung cấp một lượng nhỏ vitamin K nhưng chúng vẫn có thể tạo ra sự khác biệt lớn khi được kết hợp với một tổng thể bao gồm chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Hơn nữa, loại bơ này còn đem đến rất nhiều lợi ích thiết thực và chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Bơ ghee hỗ trợ giảm cân lành mạnh

Các axít béo được tìm thấy trong chất béo lành mạnh như ghee và dầu dừa có thể hỗ trợ cơ thể tăng cường đốt mỡ giúp giảm cân. Không chỉ vậy, một trong những axít béo chính có trong bơ ghee là CLA có khả năng giúp cơ thể giảm khối lượng chất béo một cách lành mạnh. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ ghee giúp giảm trọng lượng cơ thể, vòng eo và mỡ bụng hơn so với việc tiêu thụ chất béo bão hòa với lượng tương ứng.

Bạn có thể thay những loại chất béo không lành mạnh như mỡ động vật bằng bơ ghee để chế biến những loại thực phẩm lành mạnh của mình. Đây là cách tốt nhất để tận dụng tối đã những lợi ích từ loại bơ này.

Bơ ghee giúp cải thiện tiêu hóa

Như đã đề cập, loại bơ này là nguồn cung cấp axít butyric, axít béo lành mạnh để duy trì sức khỏe tối ưu. Bên cạnh đó, axít butyric cung cấp năng lượng cho các tế bào trong ruột kết, giúp hỗ trợ chức năng ruột và chống lại các triệu chứng viêm ruột.

Bên cạnh đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng axít butyric có khả năng hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón. Nhóm nghiên cứu người Ba Lan đã ghi nhận rằng axít butyric giúp giảm đau khi đại tiện, cải thiện nhu động ruột, đẩy mạnh sự co bóp của các cơ giúp đẩy thức ăn qua đường tiêu hóa dễ dàng hơn. Do đó, việc bổ sung ghee vào chế độ ăn uống có thể góp phần cải thiện sức khỏe của hệ thống tiêu hóa.

Bơ ghee giúp làm giảm sưng viêm

Viêm là một phản ứng miễn dịch bình thường giúp cơ thể chống lại những yếu tố bên ngoài xâm nhập. Tuy nhiên, việc mắc phải tình trạng sưng viêm lâu dài có thể dẫn đến sự phát triển của các bệnh mãn tính. Trong bơ ghee có chứa butyrate, một chất đã được chứng minh (trong điều kiện phòng thí nghiệm) có khả năng ức chế tình trạng viêm nhiễm. Do đó, một số đánh giá choằng việc tiêu thụ loại bơ này có khả năng giúp cơ thể bổ sung lượng butyrate cần thiết giúp ngăn ngừa các tình trạng như viêm khớp, viêm ruột, tiểu đường, thậm chí là bệnh Alzheimer và một số loại ung thư.

Bơ ghee hỗ trợ thị lực và cải thiện vẻ đẹp làn da

Việc bổ sung loại bơ này vào chế độ ăn uống của bạn là cách tuyệt vời để bổ sung một số vitamin tan trong chất béo. Chúng gúp tăng cường vitamin A, E và K, đóng vai trò quan trọng trong mọi quá trình bên trong cơ thể. Những vitamin này giúp duy trì một thị lực khỏe mạnh cũng như một làn da tươi sáng, nhờ chất chống oxy hóa có trong vitamin A và E.

Hơn nữa, bơ ghee lại là thực phẩm không chứa lactose và protein casein. Do đó, loại bơ này là thực phẩm hoàn hảo thay thế bơ cho những người mắc chứng dị ứng với lactose hoặc casein có trong sữa và các loại bơ bình thường. Bằng cách tiêu thụ bơ ghee, những người bị dị ứng hoàn toàn có thể thưởng thức loại thực phẩm an toàn có hương vị bơ nhưng lại không chứa các thành phần gây dị ứng.

Một số món ăn ngon hấp dẫn từ bơ ghee

Trên thực tế, ghee là một loại chất béo rất linh hoạt và có vô số công dụng tiềm năng như bơ sữa thông thường. Do đó, chúng có thể được sử dụng thay thế cho bất kỳ loại dầu ăn hay chất béo nào khác. Bạn có thể sử dụng ghee thay cho dầu thực vật hoặc dầu dừa trong mọi công thức nấu ăn. Bơ ghee là yếu tố không thể thiếu trong các món ăn đậm văn hóa Ấn Độ, tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể sử dụng loại bơ này để biến tấu với các công thức nấu ăn kiểu Việt Nam.

Món ăn đặc trưng Ấn Độ sử dụng bơ ghee đó là món đậu lăng nấu bơ ghee. Đậu lăng ngâm qua đêm, nấu mềm với nước sau đó thêm bơ ghee được nấu sôi, rau chân vịt với một số gia vị đặc trưng Ấn Độ để thêm phần hấp dẫn. Món ăn này là một trong những món ăn truyền thống của đất nước Ấn Độ với sự kết hợp của những nguyên liệu vô cùng tốt cho sức khỏe.

Nhìn chung, bơ ghee là một loại thực phẩm có thành phần chính là chất béo. Bên cạnh đó, trong loại bơ này có chứa nhiều chất dinh dưỡng hòa tan như vitamin A, E, K và các axít béo tốt khác giúp cơ thể khỏe mạnh như hỗ trợ chắc khỏe xương và hỗ trợ giảm cân.

Nguồn tham khảo

Ghee Nutrition Facts and Health Benefits. https://www.verywellfit.com/ghee-nutrition-facts-calories-carbs-and-health-benefits-4694404 Ngày truy cập 11/12/2020

Ghee Benefits: Are They Better Than Butter? https://draxe.com/nutrition/ghee-benefits/#Where_to_Find_and_How_to_Use Ngày truy cập 11/12/2020

All about ghee: Nutritional values and health benefits of ghee. https://timesofindia.indiatimes.com/life-style/food-news/all-about-ghee-nutritional-values-and-health-benefits-of-ghee/articleshow/67686351.cms Ngày truy cập 11/12/2020