Vai trò của vitamin tan trong chất béo đối với cơ thể con người

Vitamin là chất dinh dưỡng cần thiết đối với sức khỏe con người. Có hai loại vitamin chính là vitamin tan trong nước và vitamin tan trong chất béo.  Trong đó, những loại vitamin tan trong chất béo cung cấp nguồn năng lượng quan trọng trong khẩu phần ăn hàng ngày và hấp thu vào cơ thể qua các mô mỡ. Vậy nguồn thực phẩm nào cung cấp vitamin tan trong chất béo và làm sao để hấp thu được tối đa lượng vitamin đó? Hãy cùng LEEP.APP tìm hiểu về vai trò của vitamin tan trong chất béo đối với cơ thể con người nhé.

Trong môi trường có chất béo, các vitamin tan trong chất béo phần lớn đều được hấp thu ở đường ruột. Sau quá trình hấp thu, đa số sẽ được dự trữ ở các mô mỡ trong cơ thể.

Dẫu biết vitamin quan trọng là vậy nhưng khi sử dụng ở hàm lượng cao sẽ dẫn tới các triệu chứng ngộ độc. Vì vậy, bạn nên tìm hiểu kĩ hơn về vai trò của các vitamin tan trong chất béo nhé.

Vitamin tan trong chất béo là gì?

Các chức năng, hiệu quả của vitamin tan trong chất béo chỉ thật sự được hấp thu hết công suất khi chúng được tiêu thụ cùng với thực phẩm chứa chất béo. Đặc biệt, nó còn là môi trường dung môi để hòa tan các vitamin trong chất béo và là thành phần cung cấp năng lượng quan trọng trong các bữa ăn hàng ngày.

Một khi hấp thu vitamin vào cơ thể, phần lớn các vitamin tan trong chất béo được lưu trữ trong các mô mỡ và gan. Cơ thể có thể sử dụng các vitamin dự trữ này để sử dụng dần theo thời gian. Có 4 loại vitamin tan trong chất béo gồm: Vitamin A, Vitamin D, Vitamin E và Vitamin K.

Khi hấp thu vào cơ thể, phần lớn các vitamin tan trong chất béo được lưu trữ trong các mô mỡ và gan

Vai trò của vitamin tan trong chất béo đối với cơ thể con người

1. Vitamin A

Vitamin A hay còn có tên gọi khác là retinoid, là một nhóm hợp chất hòa tan trong chất béo. Vitamin tồn tại dưới nhiều dạng. Trong đó, retinol là loại hợp chất phổ biến nhất, xuất hiện trong các bữa ăn hàng ngày.

Các dạng khác bao gồm retinal và axít retinoic nhưng đây là 2 dạng vitamin tồn tại ở dạng hiếm hoặc gần như không có. Vitamin A2 (3,4-dehydroretinal) là một dạng thay thế khác được tìm thấy trong các loại cá nước ngọt.

Vitamin A hay còn có tên gọi khác là retinoid, là một nhóm hợp chất hòa tan trong chất béo

Vai trò của vitamin A 

Vitamin A hỗ trợ nhiều phương diện quan trọng của chức năng cơ thể, bao gồm:

• Duy trì và cải thiện thị lực: vitamin A giúp chúng ta duy trì các tế bào thụ cảm ánh sáng trong mắt và sự hình thành nước mắt. Ngoài ra, việc hấp thu nhiều vitamin A còn giúp chúng ta cải thiện thị lực hiệu quả.
• Chức năng miễn dịch: Vitamin A còn hỗ trợ tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể. Nếu cơ thể thiếu vitamin A, bạn sẽ thấy cơ thể hay mệt mỏi, dễ ốm vặt và cơ thể dễ bị nhiễm trùng nếu gặp chấn thương.
• Tăng trưởng cơ thể: Vitamin A là một phần thiết yếu cho sự phát triển của tế bào. Thiếu hụt có thể làm chậm hoặc ngăn phát triển ở trẻ em.
• Mọc tóc: Thiếu hụt vitamin khiến tóc rụng nhiều và mọc rất chậm nên thường gây ra tình trạng hói tóc.
• Chức năng sinh sản: Vitamin A duy trì khả năng sinh sản và rất quan trọng cho sự phát triển của bào thai.

Tác hại của việc thiếu vitamin A

Có rất nhiều biểu hiện dễ dàng nhận thấy bạn bị thiếu vitamin A như giảm thị lực vào buổi tối hay còn gọi là triệu chứng bị quáng gà. Tóc rụng nhiều, móng tay gẫy liên tục.

Nếu tình trạng vitamin A kéo dài liên tục có thể gây ra các triệu chứng nguy hiểm như thị giác mất hẳn, bội nhiễm trầm trọng đường hô hấp.

2. Vitamin D

Có biệt danh là “vitamin ánh nắng”, vitamin D được cơ thể sản xuất khi làn da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển sức khỏe của xương, tình trạng thiếu hụt vitamin tan trong dầu này sẽ khiến bạn dễ bị gãy xương.

Tương tự như vitamin A, vitamin D là thuật ngữ được sử dụng để mô tả một nhóm các hợp chất thường được gọi là calciferol.

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển sức khỏe của xương

Vai trò của vitamin D 

• Vitamin D có nhiều vai trò và chức năng, nhưng chỉ một số ít được nghiên cứu kỹ. Chúng bao gồm:
• Duy trì và phát triển sức khỏe của xương: Chức năng của vitamin D là điều chỉnh lượng canxi và phốt pho trong máu, đồng thời thúc đẩy quá trình hấp thu khoáng chất này trong chế độ ăn uống hàng ngày.
• Điều chỉnh hệ miễn dịch: Vitamin cũng là một trong những nhân tố giúp tăng cường khả năng miễn dịch.
• Sau khi hấp thu vào máu, gan và thận sẽ chuyển đổi calciferol thành calcitriol, dạng vitamin D hoạt tính sinh học. Nó cũng có thể được lưu trữ để dùng sau này dưới dạng calcidiol.

Tác hại của việc thiếu vitamin D

Đa số các tình trạng thiếu vitamin D sẽ xảy ra đối với trẻ em thay vì người lớn. Tuy nhiên, người lớn cũng không nên chủ quan .

• Khi bị thiếu vitamin D sẽ dẫn tới bệnh còi xương ở trẻ em và bệnh loãng xương ở người lớn.
• Không có đầy đủ vitamin D còn khiến dẫn tới các bệnh lý về tim mạch, suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi hay thậm chí còn gây ra bệnh hen suyễn ở trẻ em.

3. Vitamin E

Trong cơ thể, vitamin E tham gia chuyển hóa của các tế bào, tham gia vào quá trình hỗ trợ giúp hấp thu vitamin qua ruột. Bên cạnh đó, vitamin E còn giúp ngăn cản oxy hóa các thành phần thiết yếu trong tế bào; ngăn cản tạo các gốc tự do (nguyên nhân gây tổn hại màng tế bào do oxy hóa) mà không tạo ra các gốc tự do khác. Qua đó, loại vitamin này giúp tăng sức đề kháng của cơ thể với các bệnh nhiễm khuẩn.

Vitamin E tham gia chuyển hóa của các tế bào, hỗ trợ giúp hấp thu vitamin qua ruột

Vai trò của vitamin E

• Vitamin E đóng vai trò chủ yếu như một chất chống oxy hóa, ngăn chặn tình trạng mất cân bằng oxy hóa bảo vệ các axit béo trong màng tế bào khỏi các gốc tự do.
• Các tính chất chống oxy hóa này được tăng cường do các chất dinh dưỡng khác, chẳng hạn như vitamin C, vitamin B3 và selen.
• Với lượng lớn, vitamin E cũng giúp chống loãng máu cục bộ.

Tác hại của việc thiếu vitamin E

Đối với trường hợp thiếu vitamin E thì rất ít khi xảy ra, chỉ xảy ra đối với những bệnh nhân kém hấp thu chất béo ở ruột kém. Đặc biệt, đối với những trường hợp thiếu vitamin E trầm trọng trong thời gian dài sẽ dẫn tới việc phối hợp giữa các cơ bắp kém, giảm phản xạ và cơ yếu. Ngoài ra, còn có thể dẫn tới mù lòa hoặc rối loạn nhịp tim.

4. Vitamin K

Vitamin K có chức năng hỗ trợ đông máu, giúp cơ thể ngăn chặn tình trạng chảy máu từ những vết thương hoặc vết trầy xước.

Vitamin K giúp tăng cường sức khỏe xương và giúp ngăn ngừa sự vôi hóa các mạch máu

Vai trò của vitamin K

Vitamin K được coi là nhân tố vô cùng quan trọng trong quá trình đông máu. Bên cạnh đó, vitamin K cũng có các chức năng khác, bao gồm giúp tăng cường sức khỏe xương và giúp ngăn ngừa sự vôi hóa các mạch máu, hỗ trợ làm giảm nguy cơ bệnh tim.

Tác hại của việc thiếu vitamin K

• Chảy máu bất thường: Dấu hiệu biểu hiện rõ ràng nhất của việc thiếu vitamin K là những đợt chảy máu thất thường. Bạn có thể bị chảy máu cam, chân máu chân răng, nướu,..
• Thiếu máu: Thời gian đông máu kéo dài, đặc biệt là khi bạn bị thương. Hoặc bạn có thể dễ dàng bị thâm tím, bầm và chảy máu trong thời gian dài.
• Khó đông máu: Cơ thể không đủ lượng vitamin K sẽ dẫn đến giảm hàm lượng prothrombin trong máu, có thể chảy máu không kiểm soát tại những vết mổ.

Để theo dõi, cũng như tìm hiểu kiến thức về những bài tập về Yoga hoặc Gym các bạn có thể theo dõi  và tải app LEEP.APP nhé!

Nguồn tham khảo

Use of Lipid Nanocarriers to Improve Oral Delivery of Vitamins https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6357185/ Ngày truy cập: 17/4/2020

The Fat-Soluble Vitamins: A, D, E and K https://www.healthline.com/nutrition/fat-soluble-vitamins Ngày truy cập: 17/4/2020