Không nên xem thường quả sakê vì chúng rất giàu dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe

Quả sakê là gì và vì sao chúng có nhiều tác dụng vượt trội cho cơ thể cũng như sức khỏe? Hãy cùng LEEP.APP tìm hiểu về loại quả này qua bài viết dưới đây nhé.

Quả sakê là loại quả phổ biến ở nước ta nhất là vùng có thời tiết nhiệt đới nóng ẩm và mưa nhiều. Loại quả có hình dạng tương tự trái mít, nhưng lại có mùi thơm và thịt quả khi chín có mùi vị đặc trưng như một loại lương thực. Hơn thế nữa, quả sakê hiện nay được biết đến như một loại thực phẩm chứa rất nhiều chất dinh dưỡng với lượng chất xơ và vitamin C cực cao. Bên cạnh đó, chúng lại được chú ý bởi những nghiên cứu chỉ ra rằng chúng có tác dụng trong điều trị một số bệnh nguy hiểm như bệnh tim mạch và ung thư.

Tìm hiểu về cây sakê

Sakê là loại quả dân dã mọc nhiều ở khu vực nhiệt đới nóng ẩm

Quả sakê là loại quả thuộc họ Moraceae, chi Artocarpus với tên khoa học là Artocarpus altilis. Chúng thường được gọi với tên dân dã là quả bánh mì. Loại quả này là trái của của một loại cây sinh trưởng trong rừng mưa nhiệt đới lớn trong họ dâu tằm. Nó có liên hệ mật thiết với các loại trái cây nhiệt đới khác như mít, quả sung và dâu tằm.

Sakê là một loại cây thường xanh rất lớn được tìm thấy phổ biến trong các khu rừng mưa nhiệt đới của Indonesia, Philippines, Sri Lanka và miền nam Ấn Độ. Nó được sử dụng làm thực phẩm tự cung tự cấp cùng với các loại lương thực nhiệt đới khác như gạo, khoai lang, khoai môn, chuối và dừa tại nhiều nước thuộc khu vực Đông Á như Micronesia, Polynesia và Caribe. Loại cây này có nhiều điểm giống cây mít ngoại trừ quả của chúng xuất hiện trên các cành cây và đầu tận cùng của các cành nhỏ. Trong khi quả của cây mít lại chúng mọc trực tiếp từ thân và các cành lớn.

Một cây sakê trưởng thành cho hàng trăm quả mỗi mùa. Tuy nhiên, quả của chúng có thể có nhiều màu sắc, kích thước và hình dạng chứ không có hình dạng đồng nhất. Mỗi quả thường có hình tròn hoặc hình cầu và nặng khoảng 1kg đến 5kg. Bề mặt bên ngoài của chúng được bao phủ bởi các gai tương tự như lớp vỏ của mít và sầu riêng, nhưng gai của sakê thường nhỏ hơn. Bên trong quả, lớp vỏ dày bao phủ phần thịt mịn, từ trắng đến màu kem. Một số giống sakê có hạt màu nâu, mịn nằm xen kẽ giữa các phần thịt quả mềm. Hạt của chúng cũng có thể ăn được như hạt mít và sầu riêng, có kết cấu và hương vị thơm ngon. Quả trưởng thành chín khá nhanh và đặc điểm thịt mềm, ngọt, màu kem, có thể ăn sống. Hầu như tất cả các bộ phận của cây mít đều tiết ra mủ mỏng, màu trắng sữa tương tự như mủ mít.

Hiện nay, sakê nó được xem là lương thực chính của người dân Jamaica và nhiều vùng nhiệt đới khác. Trong vài thập kỷ qua, nó tiếp tục trở nên phổ biến ở những nơi như Hawaii vốn trồng cây sakê đầu tiên vào năm 1978. Với năng suất đáng kinh ngạc – một cây có thể thu được đến hơn 200kg quả chỉ trong một mùa trồng trọt – nhiều viện và tổ chức khác nhau đã được thành lập để nhân giống chúng, đặc biệt là ở các nước nghèo cần nguồn dinh dưỡng cao với giá cả phải chăng như Haiti.

Quả sakê có tiềm năng đáng kinh ngạc trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả việc tạo ra một loại bột không chứa gluten có hương vị ngon hơn nhiều so với nhiều loại phổ biến hiện nay. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, chúng cũng là một loại thuốc chống côn trùng cực kỳ hiệu quả.

Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng chúng thực sự có “hiệu quả đáng kể” trong việc xua đuổi côn trùng so với DEET, chất chống côn trùng hóa học hàng đầu. Bên cạnh đó, chúng cũng có giá trị y học từ vỏ và lá. Chất chiết xuất từ ​​lá có thể có thể điều trị hiệu quả bệnh tăng huyết áp mà không có tác dụng phụ liên quan như hầu hết các loại thuốc huyết áp nguy hiểm. Gỗ của cây này cũng rất giàu chất chống oxy hóa, đặc biệt là những chất có thể hỗ trợ sức khỏe làn da của bạn.

Về mặt thẩm mỹ, chất chiết xuất từ vỏ của cây có thể được sử dụng để tạo ra một phương pháp điều trị chống nếp nhăn an toàn vì cách nó bảo vệ khỏi những tổn thương và sự xuống cấp điển hình của da.  Hơn nữa, trong các thử nghiệm sơ bộ, chiết xuất này đã được chứng minh là hữu ích trong việc ngăn chặn sự đột biến của melanin thành tế bào hắc tố, cho thấy nó có thể là một phần quan trọng trong việc điều trị hoặc ngăn ngừa ung thư da ở người.

Thành phần dinh dưỡng trong quả sakê

Thịt quả và lá của chúng chứa rất nhiều chất dinh dưỡng

Theo dữ liệu dinh dưỡng của USDA, trong 100g thịt quả sakê có chứa lượng dinh dưỡng như sau:

• Lượng calorie: 103
• Carbohydrate: 12g
• Protein: 1.07g
• Chất béo: 0.2g
• Folate: 14μg
• Niacin: 0.9mg
• Riboflavin: 0.03mg
• Thiamin: 0.11mg
• Vitamin C: 29mg
• Vitamin E: 0.1mg
• Natri: 2mg
• Kali: 490mg
• Canxi: 17mg
• Sắt: 0.54mg
• Kẽm: 0.12mg
• Lutein-zeaxanthin: 22µg

Giống như các loại trái cây lương thực nhiệt đới khác, quả sakê cũng chứa nhiều calo. Trong 100g thịt quả tươi cung cấp đến 102 calorie. Carbohydrate tạo nên một phần đáng kể năng lượng này. Khi trái chín, phần lớn tinh bột này chuyển đổi thành đường sucrose và các loại đường đơn như fructose và glucose. Do đó, trái chín ngọt hơn và có mùi thơm dễ chịu.

Cùi của nó có nhiều chất xơ hơn so với trong mít, khiến nó trở thành một loại thuốc nhuận tràng tốt. Chất xơ giúp giảm lượng cholesterol trong máu bằng cách ngăn chặn sự hấp thụ của nó trong ruột, giảm béo phì, huyết áp và giúp bảo vệ niêm mạc ruột kết bằng cách ngăn chặn các hóa chất gây ung thư từ ruột kết. Người dân bản địa Indonesia và các đảo Thái Bình Dương có truyền thống sử dụng cùi quả này như một loại thuốc bổ gan và điều trị bệnh xơ gan hoặc tăng huyết áp. Có rất ít bằng chứng khoa học để hỗ trợ những bài thuốc này. Nhưng có những nghiên cứu ghi lại những lợi ích sức khỏe khác.

Sakê có một lượng nhỏ chất chống oxy hóa flavonoid ở dạng xanthin và lutein. Tuy nhiên, hàm lượng không cao và các giống cam vàng có nhiều hợp chất này hơn. Bên cạnh đó, chúng cũng chứa chứa nhiều vitamin C hơn mít và chuối; cung cấp khoảng 29mg vitamin C tương đương 48% lượng vitamin C cơ thể cần mỗi ngày trong mỗi khẩu phần. Vitamin C (axit ascorbic) là một chất chống oxy hóa hòa tan trong nước mạnh. Tiêu thụ trái cây giàu vitamin C giúp cơ thể con người phát triển sức đề kháng chống lại các tác nhân lây nhiễm và loại bỏ các gốc tự do có hại. Sakê có hàm lượng vitamin và khoáng chất cần thiết vừa phải. Giống như các món ngon nhiệt đới khác, nó rất giàu các nhóm vitamin B phức hợp quan trọng. Chúng là một nguồn cung cấp vitamin vừa phải, đặc biệt là thiamin, pyridoxine và niacin. Ngoài ra, loại quả tươi này là nguồn cung cấp kali tuyệt vời. Kali là một thành phần quan trọng của tế bào và chất lỏng trong cơ thể giúp điều hòa nhịp tim và huyết áp. Thịt quả của nó cũng chứa nhiều đồng, sắt, magiê và phốt pho.

Ngoài thịt quả, hạt bánh mì cũng chứa hàm lượng protein vừa phải; 100g hạt cung cấp 7,4g hoặc 13% giá trị chất đạm được khuyến nghị hàng ngày. Tuy nhiên, chúng là nguồn khoáng chất tuyệt vời như kali, sắt, canxi, kẽm, selen, mangan.

Lợi ích sức khỏe của quả sakê

Sakê giàu dinh dưỡng giúp cải thiện nhiều bệnh lý do thiếu dinh dưỡng gây ra

Bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể

Bạn có biết cơ thể mình được cấu tạo từ những gì không? Chúng được xây dựng bởi các protein được gọi là axit amin và chính những axit amin này đã tạo ra cấu trúc của tế bào cơ thể, hoạt động để vận chuyển chất dinh dưỡng và hỗ trợ hoạt động của tất cả các hệ thống chính của cơ thể. Theo một nghiên cứu từ Đại học British Columbia, quả sakê chứa “đầy đủ các axit amin thiết yếu và đặc biệt giàu phenylalanin, leucine, isoleucine và valine.” Do đó, việc bổ sung loại thực phẩm này cũng giúp bạn duy trì dinh dưỡng hợp lý, bổ sung nhiều loại axit amin để duy trì mức độ hoạt động cao nhất có thể cho cơ thể.

Chống lão hoá và các bệnh do oxy hóa tế bào gây ra

Một nhóm chất dinh dưỡng quan trọng khác để ngăn ngừa bệnh tật là chất chống oxy hóa. Được tìm thấy trong rất nhiều nguồn thực phẩm, chất chống oxy hóa ngăn ngừa và đảo ngược quá trình oxy hóa tế bào do stress, tác hại mà các gốc tự do gây ra cho các chức năng của cơ thể. Các gốc tự do có thể được đưa vào cơ thể thông qua việc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, các chất hóa học có trong môi trường và nhiều nguồn khác. Tuy nhiên, khi bạn có một chế độ ăn uống đầy đủ các loại thực phẩm có chất chống oxy hóa cao, bạn có thể làm chậm quá trình phân hủy tế bào do tuổi tác cũng như giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, bệnh tim và đột quỵ.

Tất cả các phần ăn được của quả cây sakê đều chứa một lượng chất chống oxy hóa ấn tượng và mang lại tiềm năng cho nhiều quá trình hoạt tính sinh học tích cực do chúng có nhiều phenol.

Một nghiên cứu vào năm 2016 tập trung đặc biệt vào hoạt động chống oxy hóa của quả bánh mì có thể cải thiện độc tính của cadmium, một độc tố từ môi trường phổ biến và là chất gây rối loạn nội tiết. Nghiên cứu phát hiện ra rằng chiết xuất methanol trong quả sakê giúp cải thiện đáng kể số lượng tinh trùng, khả năng vận động và cân bằng hormone.

Bên cạnh đó, một chất chống oxy hóa quan trọng được tìm thấy trong chúng là vitamin C giúp  giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và ung thư cũng như kéo dài tuổi thọ.

Cải thiện sức khỏe tim mạch

Quả sakê được phát hiện có chứa chất phytochemical giúp bảo vệ tim chống lại chứng xơ vữa động mạch. Đặc điểm của bệnh lý này là cơ thể hình thành các túi bạch cầu từ từ trong thành động mạch khiến chúng dày lên. Do đó, xơ vữa động mạch có thể dẫn đến thiếu máu cục bộ cơ tim, tắc nghẽn nguồn cung cấp máu đến tim có thể dẫn đến đau tim. Bên cạnh đó, loại thực phẩm này có lợi cho sức khoẻ tim mạch nhờ khả năng chống lại lượng cholesterol cao. Trong một thí nghiệm trên động vật, chiết xuất methanol từ quả này đã làm giảm tất cả các mức huyết thanh (máu) và các triệu chứng liên quan đến cholesterol cao. Điều này cho thấy tiềm năng của nó như một loại thực phẩm làm giảm cholesterol.

Loại thực phẩm này cũng rất giàu chất xơ, cung cấp gần một nửa lượng chất xơ cơ thể cần hàng ngày chỉ trong một khẩu phần ăn. Chế độ ăn nhiều chất xơ có liên quan chặt chẽ đến việc giảm nguy cơ huyết áp cao, tăng huyết áp và các yếu tố nguy cơ bệnh tim khác cùng với hội chứng chuyển hóa.

Bởi vì bánh mì có hàm lượng kali cao, chúng cũng giúp bảo vệ khỏi việc cơ thể thiếu hụt kali – nguyên nhân hàng đầu gây ra suy tim sung huyết. Sự thiếu hụt kali và magiê (cũng được tìm thấy với số lượng tương đối cao trong quả sakê) làm phức tạp và làm trầm trọng thêm các vấn đề về tim, vì vậy bất kỳ ai có nguy cơ mắc bệnh tim nên hết sức lưu ý bổ sung những chất dinh dưỡng thiết yếu này vào chế độ ăn của họ.

Tăng cường miễn dịch của cơ thể

Một số nghiên cứu cho thấy bổ sung dinh dưỡng có trong quả sakê cũng có thể giúp hệ thống miễn dịch trong cơ thể hoạt động tốt. Bởi tình trạng viêm là gốc rễ của hầu hết các bệnh, do đó sự hiện diện của bioflavonoid chống viêm trong loại quả này đặc biệt quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh. Loại trái cây này cũng chứa một lượng khá lớn thiamine, hay còn gọi là vitamin B1. Thiamine là một phần của chất duy trì hệ thống miễn dịch. Chúng cũng hỗ trợ bài tiết axit clohydric, giúp cơ thể bạn tiêu hóa hoàn toàn thức ăn và hấp thụ lượng chất dinh dưỡng cao nhất. Kết hợp tất cả những yếu tố trên, thiamine trong quả sakê có thể trở thành một chất dinh dưỡng có giá trị trong việc duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.

Ngăn ngừa một số bệnh ung thư nhất định

Quả sakê có một số đặc tính chống viêm và chống oxy hóa đáng kinh ngạc, chúng đã được nghiên cứu như một loại thực phẩm có khả năng chống ung thư. Trong một thí nghiệm trên động vật của Đài Loan cho thấy, thịt quả này có tiềm năng đáng kể trong cuộc chiến chống ung thư da. Chiết xuất từ sakê khi bôi trực tiếp lên da có thể làm giảm số lượng, kích thước và độ ác tính của các khối u da.

Một bệnh ung thư khác có thể được chống lại nhờ các chất dinh dưỡng mạnh mẽ trong bánh mì là ung thư tuyến tụy. Ung thư tuyến tụy hoạt động khác với nhiều loại ung thư khác vì nó không dễ bị “đói chất dinh dưỡng” như các loại ung thư khác. Khi nghiên cứu các phương pháp điều trị ung thư tuyến tụy, các nhà khoa học phải tập trung vào những thứ có thể tiêu diệt các tế bào ung thư này và ngăn chúng lấy chất dinh dưỡng từ các mạch và tế bào lân cận. Vào năm 2014, một nghiên cứu thử nghiệm điều tra tác động của chiết xuất từ ​​lá cây sakê đã phát hiện ra chúng có thể tiêu diệt thành công 100% tế bào ung thư tuyến tụy khi ở trong một môi trường thiếu chất dinh dưỡng (mà thông thường sẽ ít hoặc không ảnh hưởng đến các tế bào này).

Một số món ăn hấp dẫn từ quả sakê

Canh sakê nấu sườn

Sườn sau khi mua về cần rửa sạch, chần sơ qua nước sôi để loại bỏ chất bẩn và hầm nhừ. Sakê nên mua những quả vỏ còn xanh và không dập nát, sau khi rửa sạch gọt vỏ, cắt bỏ cùi và xắt thành những múi vừa ăn. Sau đó, cho sakê vào nồi sườn và nấu trong khoảng 30 phút và nêm nếm cho vừa ăn. Cuối cùng, bạn có thể múc canh, xắt hành lá vào và rắc tiêu, dùng cùng cơm nóng.

Sakê chiên giòn

Sakê chiên giòn lắc phô mai là món ăn vặt rất “hot” hiện nay

Sakê nên mua những quả vỏ còn xanh và không dập nát, sau khi rửa sạch gọt vỏ, cắt bỏ cùi và xắt thành những miếng vừa ăn. Sau đó, bạn có thể lăn bột, tẩm qua trứng và lăn lại qua bột và chiên ngập dầu để giòn tan. Cuối cùng, bạn có thể lắc chúng với bột phô mai để tăng thêm hương vị trở nên hấp dẫn hơn. Đây là một món ăn vặt ngon và hấp dẫn, có thể bổ sung sau những buổi tập để tăng hấp thụ protein từ thực vật.

Sakê là một món ăn hấp dẫn có nhiều chất dinh dưỡng đặc biệt là protein và các chất dinh dưỡng từ thực vật phytochemical. Đây là những dưỡng chất thiết yếu có lợi cho sức khỏe. Bên cạnh việc bổ sung dinh dưỡng, bạn cần thường xuyên luyện tập thể thao để bảo đảm sức khoẻ và chống lại bệnh tật.

Nguồn tham khảo

Breadfruit. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1471/breadfruit Ngày truy cập 21/2/2021

Breadfruit Nutrition Facts. http://nutrition-and-you.com/breadfruit.html Ngày truy cập 20/2/2021

Breadfruit Nutrition Facts. https://www.verywellfit.com/breadfruit-nutrition-facts-calories-carbs-and-health-benefits-4773017 Ngày truy cập 21/2/2021

Breadfruit Benefits: Antioxidant-Rich and Immune-Boosting. https://draxe.com/nutrition/breadfruit/#Breadfruit_Interesting_Facts Ngày truy cập 21/2/2021

Breadfruit: 13 Potent Health Benefits, Nutritional Facts And How To Consume. https://www.boldsky.com/health/nutrition/2018/health-benefits-of-breadfruit-126808.html Ngày truy cập 21/2/2021