Bình bát ẩn mình ở vùng đầm lầy nhưng có nhiều công dụng cho sức khỏe
Thơm dịu và có vị hơi chát, bình bát không chỉ được dùng để làm thực phẩm mà còn được sử dụng trong đông y với vai trò dược liệu hỗ trợ trị bệnh.
Sử dụng trái bình bát có tác dụng gì cho sức khỏe? Tham khảo ngay bài viết dưới đây để hiểu thêm về loại quả này nhé.
Tổng quan về bình bát
Bình bát là một loại cây ăn quả nhiệt đới trong họ Annonaceae, cùng chi với Mãng cầu xiêm và Cherimoya. Cây có nguồn gốc từ miền nam Florida của Hoa Kỳ (bao gồm cả Everglades), Caribe, Mexico, Trung và Nam Mỹ, Tây Phi, và Nam Á (Sri Lanka); nó là một kẻ xâm lược hung hãn ở khu vực Thái Bình Dương. Nó là phổ biến ở Everglades.
Cây bình bát được coi là một loài “hung dữ” ở Sri Lanka và Úc. Nó mọc ở đầm lầy, chịu được nước mặn và không thể mọc ở đất khô. Đây là một loại cây thân gỗ nhỏ, nửa rụng lá, có chiều cao trung bình khoảng 3–6 m nhưng có thể cao tới 12 m. Loài cây này được tìm thấy mọc ở các con lạch và bờ sông và hệ thống thoát nước của trang trại, các vùng đầm lầy ngập nước và rừng ngập mặn, và khu vực triều cường của vùng ven sông trên các bãi biển.
Thông thường, cây thích ẩm ướt, thoát nước kém đến đất hữu cơ thoát nước tốt vừa phải. Cây có rễ chùm, hơi bạnh ra. Các thân mỏng, màu xám hiếm khi có đường kính lên đến 50 cm, thường hơi to hoặc có bạnh ra ở gốc. Cành lá vừa phải, màu nâu đỏ bóng.
Các lá mọc xen kẽ, hình elip thuôn dài, với đỉnh nhọn hoặc nhọn ngắn và thuôn về phía gốc tròn, dài 7-12 cm và rộng đến 6 cm. Phía trên có màu xanh nhạt đến đậm và bên dưới nhạt màu hơn, có gân giữa nổi rõ và một nếp gấp nhỏ đặc biệt nơi phiến lá nối với cuống lá. Những lá này có bề ngoài bóng, hầu hết không có lông và đầu nhọn. Tuy nhiên, lá cây con, chồi non và cây non thường có màu xanh hơi xanh khi còn non.
Những bông hoa có chiều ngang từ 2-6 cm và có màu vàng nhạt hoặc màu kem với tâm màu đỏ tươi. Chúng có ba cánh hoa bên ngoài lớn và nhiều da dài 25-30 mm và rộng 20-25 mm và ba cánh hoa bên trong nhỏ hơn dài 20-25 mm và rộng 15-17 mm, cũng như ba lá đài rộng dài khoảng 4,5 mm. và rộng 9 mm. Ra hoa chủ yếu vào mùa hè.
Quả bình bát rất to hình cầu hoặc thuôn dài đường kính 5-15 cm, trông giống như trái mãng cầu vỏ nhẵn. Ban đầu chúng có màu xanh lục chuyển sang vàng hoặc cam khi chín và sau đó chuyển sang màu đen khi chúng phân hủy. Loại quả này có cùi màu hồng cam, khá khô, có mùi thơm nồng, chứa hơn 100 hạt. Hạt màu nâu nhạt, hình elipsoid đến hình trứng, mỗi hạt dài khoảng 1,5 cm, rộng 1 cm.
>>> Xem thêm: Bạn đã biết cách ăn quả na (mãng cầu ta) đúng chưa?
Giá trị dinh dưỡng của bình bát
Trung bình 100g bình bát có thể cung cấp khoảng 80-120 calorie. Nghiên cứu cho thấy rằng bình bát có lợi cho sức khỏe con người do giàu chất béo khác nhau, trong đó có nhiều chất cần thiết cho sức khỏe, bao gồm axit caprylic, betulinic, capric, lauric, oleic, linoleic và palmitic. Loại quả này cũng là một nguồn giàu chất xơ và một lượng nhỏ protein.
Không có nhiều giá trị dinh dưỡng, nhưng bình bát có lượng phốt pho và canxi hạn chế. Có một số nghiên cứu hạn chế được thực hiện về hàm lượng vitamin của bình bát, nhưng nghiên cứu sơ bộ cho các mục đích học thuật khác đã cho thấy hàm lượng vitamin trong bình bát không đáng kể.
Lợi ích sức khỏe của bình bát
Như đã nói ở trên, loại quả này có hàm lượng axit béo cao, cũng như chất xơ, canxi và phốt pho. Nhờ vậy, nó có thể giúp giảm mức độ “xấu” cholesterol, tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện tiêu hóa, xây dựng xương chắc khỏe và là một chất bổ sung hiệu quả cho hiệu quả trao đổi chất trong cơ thể.
Tất cả các bộ phận trên cây đều có vị chát và chứa thành phần chất độc nhẹ trong hạt, thân cây. Quả bình bát chín có thể ăn được, hương vị khá thơm ngon. Những quả xanh có tác dụng kháng khuẩn, sát trùng và hỗ trợ điều trị kiết lỵ. Bình bát cắt mỏng phơi khô có thể dùng để sắc thuốc trị sốt, tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp.
Tuy chứa độc nhẹ nhưng hạt bình bát có thể được dùng để điều trị tiêu chảy, kiết lỵ. Tất nhiên, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo đúng liều và đúng cách.
Những bài thuốc sử dụng bình bát
1. Điều trị mề đay mẩn ngứa
Đốt lá dừa khô tạo lửa, sau đó dùng cây bình bát tươi đã rửa sạch và để ráo nước lên trên để tạo khói. Tiếp tục hơ khói lên những vị trí bị mề đay, mẩn ngứa cho đến khi đổ mồ hôi thì lau người, thay quần áo mới. Lưu ý, để hiệu quả cao, khi hơ khói, bạn không nên mặc quần áo.
2. Điều trị bệnh lao phổi
Trong bài thuốc đông y, người ta có thể dùng vỏ cây bình bát cắt lát mỏng, phơi khô sau đó đun với nước sôi để uống trong ngày.
3. Chữa đau nhức xương khớp, tay chân nhức mỏi
Trái bình bát đập nát, hơ qua lửa nóng sau đó chườm vào vị trí xương khớp đau nhức để cải thiện các cơn đau ở vùng cơ và khớp hiệu quả. Với những trường hợp bị đau lưng, bạn có thể hơ lên vùng lưng rồi nằm nghỉ. Sử dụng trái Bình bát đập dập, hơ qua lửa nóng, chườm vào vị trí đau nhức hoặc đau. Nếu khu vực đau ở lưng, người bệnh có thể đặt quả hơ nóng lên lưng rồi nằm nghỉ ngơi.
4. Điều trị bệnh tiểu đường
Dùng 5g quả xanh, loại bỏ hạt, cắt mỏng và phơi khô đun nước uống trong ngày. Cách này có thể giúp ổn định đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường.
5. Chữa bướu cổ
Nướng quả tươi, cắm xuyên qua đũa cho đến khi vỏ quả cháy xém thì lấy xuống, để nguội rồi lăn lên bướu. Làm liên tục mỗi ngày thực hiện 3 lần, mỗi lần khoảng 30 phút, mỗi lăn khoảng 2 – 3 quả cho đến khi bướu tan hẳn.
6. Chữa tiêu chảy, kiết lỵ, trị giun sán
Bài thuốc này sử dụng khoảng 8-12g bình bát xanh, phơi khô, thái lát để sắc thành thuốc uống.
Lưu ý khi sử dụng bình bát
Bình bát chứa độc, nhất là trong phần thân và hạt. Vì vậy, bạn nên cẩn thận khi sử dụng. Tốt nhất, bạn không nên tự ý sử dụng loại quả này để điều trị bệnh nếu không có chỉ định của các chuyên gia. Để tránh bị kích ứng, bạn nên tránh để nhựa cây bắn vào người, nhất là mắt. Tiếp xúc với nhựa cây có thể gây kích ứng da, thậm chí bị nổi mẩn ngứa, mề đay.
Nguồn tham khảo
Pond Apple Information, Facts https://www.healthbenefitstimes.com/pond-apple/ Ngày truy cập: 15/1/2021
Nutritional Value And Benefits: Malay Apple And Pond Apple https://www.organicfacts.net/health-benefits/fruit/malay-apple-and-pond-apple.htm Ngày truy cập: 15/1/2021
