Cách chẩn đoán và điều trị 5 chứng rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất
Rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ, từ đó gây tác động đến hành vi, tâm trạng cũng như hiệu suất làm việc. Bạn có gặp phải chứng rối loạn giấc ngủ nào trong 5 triệu chứng phổ biến sau? Kiểm tra ngay nhé!
Khó ngủ là một trong những vấn đề ảnh hưởng đến rất nhiều người trên thế giới. Theo Hiệp hội Giấc ngủ Hoa Kỳ (AMA), rối loạn giấc ngủ hiện ảnh hưởng đến khoảng 50 đến 70 triệu người trưởng thành ở Hoa Kỳ và chứng mất ngủ là vấn đề phổ biến nhất.
Mất ngủ có thể dẫn đến những vấn đề rất nguy hiểm. Theo AMA, buồn ngủ khi lái xe là nguyên nhân khiến 1.550 người chết và 40.000 người bị thương mỗi năm trên các con đường của Mỹ.
Rất may, có những phương pháp điều trị mà bạn có thể trao đổi với bệnh nhân về 5 chứng rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất:
- Mất ngủ
- Chứng ngưng thở lúc ngủ
- Chứng ngủ rũ
- Hội chứng chân tay bồn chồn
- Rối loạn Hành vi Giấc ngủ REM.
Nếu bạn hoặc bất cứ người thân trong gia đình nào có bất kỳ triệu chứng nào của 5 chứng rối loạn trên đây, bạn nên tham khảo lời khuyên y tế từ bác sĩ về giấc ngủ để có được chẩn đoán chính thức.
1. Chứng mất ngủ
Mất ngủ là tình trạng khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc. Có hai loại mất ngủ khác nhau. Mất ngủ thoáng qua hoặc ngắn hạn và mất ngủ mãn tính.
- Mất ngủ thoáng qua hoặc ngắn hạn: Loại mất ngủ này thường xảy ra sau một sự kiện căng thẳng trong cuộc sống. Ví dụ, mất một người thân yêu hoặc trải qua các vấn đề trong mối quan hệ. Nó cũng có thể xảy ra nếu bạn làm việc theo ca hoặc bị trễ máy bay. Bạn có thể không thể thư giãn, bị rối loạn giấc ngủ và có thể không xác định được lý do thực sự khiến bạn không thể ngủ được.
- Mất ngủ mãn tính: Chứng mất ngủ mãn tính có đặc điểm là trải qua giấc ngủ không hồi phục, khó đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ trong ít nhất một tháng. Bạn cảm thấy kiệt sức trong ngày. Nếu bạn bị mất ngủ liên tục, bạn sẽ trải qua một kiểu ngủ mà bạn có một vài đêm ngủ ngon xen kẽ với nhiều đêm mất ngủ.
Có nhiều lý do khiến bạn có thể bị mất ngủ, chẳng hạn như:
- Vệ sinh giấc ngủ kém
- Rối loạn nhịp thở liên quan đến giấc ngủ
- Điều kiện y tế
- Lịch trình ngủ-thức bị gián đoạn
- Thay đổi nội tiết tố
- Cử động chân tay khi ngủ
- Rối loạn nhịp điệu tuần hoàn
Các triệu chứng chung của chứng mất ngủ
Bạn có thể bị mất ngủ nếu:
- Bạn không thể ngủ ngay cả khi bạn mệt mỏi.
- Bạn không thể ngủ đủ giấc để cảm thấy thư thái và sảng khoái.
- Bạn trải qua giấc ngủ không yên và kiệt sức khi thức dậy.
- Bạn sẽ không thể tập trung và sẽ cảm thấy mệt mỏi và cáu kỉnh.
Mất ngủ có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và đời sống xã hội của bạn. Bạn cũng có thể bị đau đầu, căng cơ và các triệu chứng liên quan đến tiêu hóa
Các loại điều trị phổ biến cho chứng mất ngủ
Trong hầu hết các trường hợp mất ngủ, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp với nhu cầu cụ thể của riêng bạn.
Chẳng hạn, nếu bạn mất ngủ do lo lắng hoặc trầm cảm, bác sĩ có thể kê đơn cho bạn thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống lo âu. Bác sĩ cũng có thể chỉ định sử dụng thuốc ngủ, nhưng thường chỉ để sử dụng ngắn hạn hoặc khi cần thiết.
Các phương pháp phi y tế, chẳng hạn như liệu pháp hành vi nhận thức, thôi miên, hạn chế giấc ngủ, kiểm soát kích thích và kỹ thuật thư giãn, cũng có thể được sử dụng để điều trị chứng mất ngủ.
Bác sĩ cũng có thể khuyến cáo bạn thay đổi lối sống, chẳng hạn như tránh sử dụng caffeine và rượu.
2. Chứng ngưng thở lúc ngủ
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là một chứng rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng nhưng phổ biến.
Đường thở của bạn liên tục bị tắc nghẽn và bạn sẽ ngừng thở. Khi điều này xảy ra, bạn có thể tạo ra tiếng động nghẹt thở hoặc ngáy to. Khi bạn ngưng thở, não sẽ bị thiếu ôxy và điều này khiến bạn giật mình tỉnh dậy. Tình trạng này có thể xảy ra một hoặc hai lần một đêm. Tuy nhiên, nó có thể xảy ra hàng trăm lần một đêm trong những trường hợp nghiêm trọng.
Các triệu chứng phổ biến của chứng ngưng thở khi ngủ
Bạn có thể bị ngưng thở khi ngủ nếu:
- Bạn thức dậy vào ban đêm với tình trạng khô họng hoặc đau họng.
- Bạn ngáy to.
- Thỉnh thoảng bạn thức dậy thở hổn hển hoặc nghẹt thở.
- Bạn cảm thấy cực kỳ buồn ngủ vào ban ngày.
- Bạn thiếu năng lượng nói chung.
- Bạn bị đau đầu.
- Bạn cảm thấy mệt mỏi và cáu kỉnh.
Ngáy to có thể là một trong những dấu hiệu cho thấy bạn mắc chứng ngưng thở khi ngủ
Các loại điều trị phổ biến cho chứng ngưng thở khi ngủ
Có nhiều cách khác nhau để điều trị chứng ngưng thở khi ngủ, bao gồm:
– Liệu pháp CPAP. Một máy CPAP (liệu pháp áp lực đường thở dương liên tục) được sử dụng để giữ cho đường thở của bạn mở khi bạn ngủ. Máy sử dụng áp suất không khí nhẹ và được gắn vào mặt nạ hoặc ngạnh vừa với mũi của bạn.
– Các phương án thay thế. Có những lựa chọn thay thế khác nếu bạn không thích ý tưởng đeo khẩu trang khi đi ngủ. Bạn có thể chọn mang thiết bị nha khoa hoặc thực hiện phẫu thuật. Trong một số trường hợp, giảm cân cũng có thể giúp cải thiện hoặc loại bỏ các triệu chứng nếu bạn bị béo phì hoặc thừa cân.
Thay đổi tư thế ngủ cũng là một trong những cách ngăn ngừa chứng ngưng thở khi ngủ. Một số người chủ yếu bị chứng ngưng thở khi ngủ khi họ nằm ngửa. Liệu pháp tư thế thường bao gồm việc đeo một thiết bị giúp bạn ngủ nghiêng.
3. Chứng ngủ rũ
Chứng ngủ rũ khiến bạn đột ngột rơi vào giấc ngủ bất cứ lúc nào dù bạn đang ở đâu. Thông thường, bạn ngủ quên mất kiểm soát trong những trường hợp bất thường, chẳng hạn như khi đang ăn.
Những người mắc chứng ngủ rũ không thể điều chỉnh chu kỳ ngủ – thức của họ
Các triệu chứng chung của chứng ngủ rũ
Bạn có thể mắc chứng ngủ rũ nếu:
- Bạn chìm vào giấc ngủ mà không cần báo trước.
- Bạn cảm thấy rất buồn ngủ trong ngày.
- Bạn bị tê liệt khi ngủ.
- Bạn bị cataplexy (mất kiểm soát cơ tạm thời khiến bạn cảm thấy yếu ớt hoặc có thể khiến bạn suy sụp. Cataplexy thường là phản ứng với những cảm xúc như tức giận hoặc cười).
- Ảo giác khi bạn chuyển từ trạng thái thức sang trạng thái ngủ (hypnagogic) hoặc từ trạng thái ngủ sang thức (hypnopompic).
- Mất ngủ và giấc ngủ ban đêm bị xáo trộn.
Các loại điều trị phổ biến cho chứng ngủ rũ
Với những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định điều trị thông qua giấc ngủ ngắn theo lịch trình và dùng thuốc.
4. Hội chứng chân tay bồn chồn
Hội chứng tay chân bồn chồn (RLS) biểu hiện như một sự thôi thúc không kiểm soát được hoặc mong muốn vận động chân của bạn khi bạn đang nghỉ ngơi.
Bạn cũng có thể cảm thấy đau nhức khó chịu, ngứa ran, bỏng rát và cảm giác có thứ gì đó đang bò trong bắp chân. Đôi khi bạn cảm thấy những cảm giác khó chịu này ở các bộ phận cơ thể khác.
Nếu gặp phải hội chứng này, bạn sẽ cảm thấy khó chịu hoặc như có thứ gì đang bò trong chân
Các triệu chứng phổ biến của hội chứng chân không yên
Bạn có thể mắc hội chứng chân không yên nếu:
- Bạn cảm thấy thúc giục mạnh mẽ để di chuyển chân của bạn.
- Bạn bị cảm giác bò hoặc đau nhức ở chân.
- Các triệu chứng của bạn tồi tệ hơn khi bạn không hoạt động.
- Các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm.
- Bạn thấy giảm nhẹ các triệu chứng của mình khi bạn vươn vai, đi bộ hoặc di chuyển.
Hầu hết những người bị RLS đều khó đi vào giấc ngủ và không ngủ được. Nếu không được điều trị, tình trạng này gây kiệt sức và mệt mỏi vào ban ngày.
Trên thực tế, phần lớn bệnh nhân RLS cho biết rằng công việc, quan hệ cá nhân và các hoạt động sống hàng ngày của họ bị ảnh hưởng mạnh do tình trạng thiếu ngủ của họ. Họ thường không thể tập trung, suy giảm trí nhớ hoặc không thể hoàn thành công việc hàng ngày. Nó cũng có thể làm cho việc đi lại khó khăn và có thể gây ra trầm cảm.
Các loại điều trị phổ biến cho hội chứng chân không yên
Thuốc và liệu pháp hành vi có thể được sử dụng để điều trị RLS. Bạn nên tham khảo thêm ý kiến bác sĩ nếu gặp phải các triệu chứng của hội chứng này.
5. Rối loạn hành vi giấc ngủ REM
Khi bạn bị rối loạn hành vi giấc ngủ REM, bạn thực hiện những giấc mơ của mình trong khi ngủ. Bạn có thể cử động chân tay hoặc thậm chí tham gia vào các hoạt động liên quan đến thức giấc như nói chuyện, la hét, la hét, đánh hoặc đấm.
Hầu hết mọi người đều gặp phải tình trạng tê liệt cơ khi ngủ.
Rối loạn hành vi giấc ngủ REM thường được xem là vấn đề nguy hiểm nếu nó gây ra nguy hiểm cho bệnh nhân, hoặc những người xung quanh
Các triệu chứng phổ biến của rối loạn hành vi giấc ngủ REM
Rối loạn hành vi giấc ngủ REM thường xảy ra nhất ở nam giới. Nó có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng nó thường xuất hiện nhiều nhất ở nam giới trên 50 tuổi.
Rối loạn hành vi giấc ngủ REM không phổ biến ở phụ nữ và trẻ em. nhưng xuất hiện nhiều hơn ở người cao tuổi. RBD cũng được thấy thường xuyên hơn ở những người mắc một số rối loạn thần kinh.
Bạn có thể bị rối loạn hành vi giấc ngủ REM nếu:
- Bạn cử động chân tay trong giấc ngủ.
- Bạn hét lên, nói chuyện, đánh, đấm, hét, và nhiều hơn thế nữa khi đang ngủ.
Các loại điều trị phổ biến cho chứng rối loạn hành vi giấc ngủ REM
Những người được phát hiện mắc rối loạn hành vi giấc ngủ REM có thể phát triển bệnh Parkinson nhiều năm sau đó. Những người được chẩn đoán mắc rối loạn hành vi giấc ngủ REM nên theo dõi các triệu chứng của Parkinson, chẳng hạn như run.
Những người bị rối loạn hành vi giấc ngủ REM có nguy cơ cao mắc các chứng rối loạn giấc ngủ khác như chứng ngủ rũ, rối loạn cử động chân tay theo chu kỳ và chứng ngưng thở khi ngủ.
Nếu nhận thấy dấu hiệu bệnh, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời. Rối loạn hành vi giấc ngủ REM thường được điều trị bằng thuốc. Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng hướng dẫn bạn một số cách phòng ngừa thương tích cho bạn và những người thân.
Điều quan trọng là tìm kiếm sự trợ giúp của chuyên gia nếu bạn đang gặp vấn đề về giấc ngủ và cảm thấy bạn nhận ra bất kỳ triệu chứng nào ở trên đang xảy ra với mình.
Tập thể dục có thể giúp bạn tạm biệt chứng mất ngủ. Vì vậy, hãy lên kế hoạch tập luyện để cải thiện tình trạng này. Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, thì LEEP.APP là một lựa chọn ưu việt dành cho bạn. Nạp ngay LEEP Coins với gói Cơ bản trị giá 500.000 đồng và đặt ngay huấn luyện viên cá nhân của LEEP.APP đến hướng dẫn và tập luyện cùng bạn hoặc bạn cũng có thể check in tại hàng trăm phòng gym, câu lạc bộ, tham gia hàng nghìn lớp học có mặt trên LEEP.APP. Trải nghiệm ngay và cảm nhận điều tuyệt vời mà LEEP.APP mang lại cho bạn.
Nguồn tham khảo
How to Diagnose & Treat the 5 Most Common Sleep Disorders https://www.aastweb.org/blog/how-to-diagnose-treat-the-5-most-common-sleep-disorders Ngày truy cập: 28/1/2021
