Liệu máy điều hòa có phải là môi trường lây nhiễm COVID-19?

Vào những ngày thời tiết nóng nực, thật khó để bạn có thể cưỡng lại chiếc máy điều hòa, vốn là thiết bị trị nóng hữu hiệu nhất. Bằng chứng là các quán cà phê, quán ăn có trang bị điều hòa luôn đông khách, đặc biệt vào những buổi trưa oi bức hoặc buổi chiều tối lúc nhiều người cần thư giãn.

Trong thời buổi dịch bệnh như hiện tại, việc ngồi trong môi trường có máy điều hòa suốt thời gian dài đem lại những vấn đề về sức khỏe. Ngoài việc ảnh hưởng đến đường hô hấp, nhiều người còn đặt ra câu hỏi: Liệu máy điều hòa ảnh hưởng thế nào đến sự phát tán của virus SARS-CoV-2? Nhất là khi loại virus này phát tán và phát triển mạnh trong môi trường dưới 25°C, nguy cơ lây nhiễm cao hơn môi trường bình thường không? LEEP.APP sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời ngay sau đây.

Cơ chế lây lan của virus SARS-CoV-2

Các loại virus tồn tại trong đường hô hấp đều có thể theo các giọt nước nhỏ li ti phát tán ra môi trường bên ngoài khi người bệnh nói chuyện, thở, ho hoặc hắt hơi, đặc biệt người trẻ đang là đối tượng vô tình lan truyền COVID-19. Những giọt nước này có thể lan truyền trong khoảng cách 2 mét đối với người trưởng thành. Khi các giọt nước chứa virus tiếp xúc với mắt, mũi, miệng của người khác, khả năng lây nhiễm sẽ tăng lên đáng kể.

Sau đó, còn có sự lan truyền virus qua các hạt khí dung (aerosol). Một người bị nhiễm bệnh sẽ phóng ra ngoài các hạt khí dung mang virus cực nhỏ, chúng có thể tồn tại trong không khí và lây lan từ người này sang người khác trong các luồng không khí. Do các hạt khí dung nhỏ hơn nhiều so với các giọt nước nhỏ li li nên có thể di chuyển xa hơn và đi sâu vào phổi của người khác khi hít phải chứ không chỉ đơn thuần là mắt, mũi, miệng nữa.

Vẫn cần nhiều nghiên cứu khác nữa để xác định máy điều hòa có phải là nguyên nhân lây truyền virus

Các nhà khoa học vẫn đang tranh luận việc này sẽ ảnh hưởng thế nào đến khả năng lây nhiễm bệnh, nhưng đa số đều đồng tình rằng có hiện tượng lây truyền virus qua các hạt khí dung đặc biệt là trong không gian kín. Do đó, có khả năng máy điều hòa không khí có thể là một con đường lây truyền tiềm năng. Nó có thể hút các phần tử virus do người bị nhiễm thở ra và sau đó thổi các phần tử đó trở lại trong cùng một phòng hoặc thậm chí một phòng khác cách đó vài tầng.

Thực tế, các bệnh truyền nhiễm khác như sởi, lao, thủy đậu, cúm, đậu mùa và SARS đều được chứng minh là có thể lây lan qua hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí.

Vẫn còn sớm để kết luận liệu SARS-CoV-2, chủng virus gây ra dịch COVID-19, có phát tán mạnh hơn trong môi trường điều hòa hay không do thiếu cơ sở khoa học và các nghiên cứu về vấn đề này vẫn còn hạn chế. 

Liệu virus có thể tồn tại bên trong máy điều hòa?

Một điều chúng ta có thể chắc chắn đối với những máy điều hòa là chúng chỉ luân chuyển không khí bên trong phòng, chứ không đem không khí sạch bên ngoài vào. Vì thế, theo lý thuyết đó, các hạt nước li ti chứa virus sẽ có thể được hút vào máy điều hòa và lại được tống ra môi trường bên ngoài.

Các nhà nghiên cứu ở bang Oregon (Mỹ) đã tiến hành thu thập các mẫu thử nghiệm trong hệ thống điều hòa ở một bệnh viện đang điều trị cho bệnh nhân nhiễm COVID-19. Kết quả cho thấy trong những mẫu vật này có tồn tại các đoạn gen của virus SARS-CoV-2. Điều này cũng đồng nghĩa với việc máy điều hòa có khả năng phát tán virus ra bên ngoài trong quá trình sử dụng.  

Tuy nhiên, các đoạn gen này có thể truyền bệnh hay không thì lại là một câu chuyện khác mà khoa học chưa tìm ra lời giải. Một thông tin đáng mừng là đến nay vẫn chưa có ca nhiễm nào được ghi nhận là bị lây nhiễm trong môi trường máy điều hòa. 

Làm việc trong văn phòng cũng là một môi trường kín, có khả năng lây nhiễm virus. Vì vậy, nếu không thể giãn cách, bạn nên đeo khẩu trang để phòng bệnh cho mình

Giáo sư Edward Nardell, Khoa Sức khỏe môi trường, miễn dịch học và bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y Harvard, Mỹ, lại có một góc nhìn khác. Đó là thời tiết nóng bức là nguyên nhân khiến nhiều người tìm đến các không gian có máy điều hòa. Trong không gian kín và hẹp như vậy, việc lây lan của virus sẽ thuận lợi và dễ dàng hơn. 

Giáo sư Nardell chia sẻ: “Máy điều hòa không phải là nguyên nhân chính truyền bệnh, mà là việc bạn ở trong một không gian kín, không đảm bảo giãn cách xã hội và bạn hít những luồng không khí mà người khác thở ra mới là nguyên nhân truyền bệnh”.

Khi dòng khí lưu đủ mạnh, có thể truyền virus đi với khoảng cách rất xa. Điều này đã được chứng thực tại Trung Quốc, khi một người trong quán ăn nhiễm COVID-19 và truyền bệnh cho 5 người khác dù họ ở cách đó mấy bàn. Quán ăn không hề có cửa sổ và trong không gian kín như vậy, virus hoàn toàn có thể truyền từ người này sang người khác dù ở khoảng cách xa. 

Đã có trường hợp lây nhiễm COVID-19 trong quán ăn dù đã giữ khoảng cách

Hạn chế ở lâu trong không gian kín có máy điều hòa và thực hiện giãn cách xã hội là những cách phòng bệnh hiệu quả trong thời điểm hiện tại. Song song đó, tập luyện thể thao thường xuyên cũng là một cách giúp tăng sức đề kháng, cho cơ thể có đủ sức chống lại virus. Hãy tải LEEP.APP và tập luyện cùng các huấn luyện viên thể hình hay yoga công nghệ để có sức khỏe tốt và không lo COVID-19 nữa nhé!

Nguồn tham khảo

Can air conditioners spread COVID-19? https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2020/08/15/897147164/can-air-conditioners-spread-covid-19 Ngày truy cập: 17/08/2020