Chất béo dạng trans là gì và có trong những thực phẩm nào?
Ngày nay, chất béo hầu như xuất hiện hầu hết trong các thực phẩm ăn uống hàng ngày. Đặc biệt, những đồ ăn càng được yêu thích càng chứa nhiều thành phần chất béo không có lợi. Việc tiêu thụ số lượng lớn chất béo là nguyên nhân chính dẫn tới các loại bệnh nguy hiểm như béo phì đến tim mạch, mỡ máu, tiểu đường. Đây chính là vấn đề khiến nhiều người cảm thấy lo lắng không biết nên sử dụng chất béo ra sao cho phù hợp với chế độ ăn uống hàng ngày. Đặc biệt là chất béo dạng trans bởi đây là loại chất béo được cảnh báo đem lại rất nhiều nguy cơ gây bệnh nhưng lại được sử dụng rất nhiều. Hãy cùng LEEP.APP tìm hiểu xem chất béo dạng trans là gì và có trong những thực phẩm nào nhé.
Chất béo bao gồm hai loại chính là chất béo tốt và chất béo xấu. Trans fat và chất béo bão hòa thuộc nhóm chất béo xấu.
Đây là những chất có hại gây nên các bệnh về tim mạch. Trong khi, trans fat tồn tại trong dạng rắn khi ở nhiệt độ bình thường. Chất béo trans được khuyến cáo nên hạn chế tối đa việc tiêu thụ dù chỉ là một lượng nhỏ đi chăng nữa.
Chất béo dạng trans là gì?
Trans fat có tên gọi phổ biến là chất béo chuyển hoá, đôi khi được gọi là axit béo dạng trans hay axit béo đồng phân nhân tạo hoặc axit béo xấu. Trans fat là một dạng chất béo không bão hoà (unsaturated fat), sau quá trình hydro hóa, các cấu trúc axit béo sẽ bị phá hủy và biến đổi.
Ngoài ra, đây là một loại chất béo nhân tạo. Tuy nhiên, chất béo này cũng xuất hiện trong các sản phẩm từ thịt và sữa động vật với số lượng rất nhỏ.
Nói đến trans fat là nói đến một chất béo nhân tạo
Trước đây, nhiều người coi trans fat là một loại chất béo có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Vì nó là một loại axít béo không bão hòa (unsaturated fat).
Tuy nhiên, sau hàng loạt các nghiên cứu, các chuyên gia đã chỉ ra rằng trans fat là loại chất béo vô cùng có hại cho sức khỏe con người. Thậm chí, khi bạn sử dụng một hàm lượng nhỏ cũng có thể gây ra những nguy cơ đối với sức khỏe.
Trans fat có ở đâu?
Có hai loại chất béo trans, được phân chia theo nơi khởi phát chúng:
Trans fat tự nhiên
Đối với loại trans fat tự nhiên, chúng được hình thành trong ruột của những loại động vật ăn cỏ. Đó là lý do, chúng ta hoàn toàn có thể tìm thấy loại chất béo này trong các sản phẩm sữa động vật hoặc thịt.
Trong khi đó, đối với loại trans fat nhân tạo, chúng được hình thành trong quá trình chế biến thực phẩm. Quá trình hydro hóa xảy ra, các loại trans fat được hình thành để chuyển hóa thành chất béo rắn.
Dầu ăn bị hydro hóa một phần được sử dụng bởi nhiều nhà sản xuất thực phẩm để cải thiện cấu trúc, tăng thời gian bảo quản và tạo hương vị thơm ngon cho thực phẩm.
Trans fat nhân tạo
Trong các sản phẩm được sản xuất trong nhà máy, không khó để tìm kiếm trans fat trong nhiều loại thực phẩm đóng gói này. Các sản phẩm đồ ăn vặt, bánh kẹo, đồ ăn nhanh, nước ngọt…
Đa số là những loại thực phẩm được yêu thích và sử dụng khá nhiều. Tuy nhiên, không phải điều dễ dàng khi chúng ta nhận biết loại đồ ăn nào chứa nhiều chất béo trans fat ít hay nhiều, thậm chí ngay cả với những thông tin giá trị dinh dưỡng được ghi chế biến trên nhãn.
Muốn hạn chế chất béo trans, ta nên hạn chế đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến, đóng gói sẵn
Có thể khi bạn đọc phần nhãn dán ghi thông tin giá trị dinh dưỡng, một số thực phẩm sẽ ghi trans fat 0 gam hay ghi là zero trans, trans fat free, no trans fat (0 có thành phần chất béo trans fat)… Tuy nhiên, trong thực tế, nó vẫn sẽ chứa một số lượng nhỏ tỷ trọng trans fat bên trong.
Lấy ví dụ đơn giản đối với các thực phẩm đóng hộp ở Mỹ, đối với lượng chất béo trans fat nhỏ hơn 0,5g thì nhà sản xuất được phép ghi thành 0g. Trong khi, đối với thị trường Việt Nam, chúng ta chưa có bất kì công văn cụ thể nào cho việc sử dụng hay ghi rõ thành phần chất béo trans fat trên bao bì.
Đó là lý do, nhiều người khá chủ quan trong việc sử dụng các sản phẩm đóng hộp và tự tin rằng sẽ không có thành phần chất béo dạng trans. Hãy lưu ý rằng đa số các chất béo này đều tồn tại trong các thực phẩm chế biến sẵn.
Đồ ăn nhanh đều chứa chất béo trans, ăn càng nhiều lượng trans fat càng tăng lên. Do đó, nếu muốn hạn chế chất béo trans, bạn nên hạn chế đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến, đóng gói sẵn nhé.
Dầu mỡ chiên rán nhiều lần không tạo ra trans fat
Nhiều người cho rằng sử dụng dầu mỡ chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ là nguyên nhân sản xuất ra chất béo dạng trans fat. Tuy nhiên, đây là một thông tin hoàn toàn sai lầm và không có cơ sở chứng minh.
Đúng là không nên dùng dầu mỡ đã qua sử dụng vì nhiệt độ cao làm biến chất dầu mỡ, sinh ra những chất có hại cho cơ thể. Tuy nhiên, chiên rán nhiều lần không khiến cho dầu ăn biến thành trans fat.
Nhiệt độ và thời gian chiên rán thông thường sẽ không đủ để tạo ra lượng trans fat đáng kể
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để tạo ra trans fat đòi hỏi phải trộn dầu thực vật không bão hòa đa với các nguyên tử hydro trong môi trường áp suất cực kỳ cao. Đây là điều khó xảy ra đối với dầu chiên rán ở nhà.
Như vậy, nhiệt độ và thời gian chiên rán thông thường sẽ không đủ để tạo ra lượng trans fat đáng kể khi chúng ta nấu nướng ở nhà. Dù vậy, bạn cũng không nên dùng lại dầu ăn đã qua chiên rán.
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã tìm được câu trả lời cho thắc mắc chất béo dạng trans là gì. Để cập nhật thông tin về sức khỏe, dinh dưỡng và luyện tập, bạn hãy tải ngay ứng dụng luyện tập thông minh LEEP.APP nhé.
Nguồn tham khảo
Trans Fats https://www.heart.org Ngày truy cập: 23/04/2020
Where Are Trans Fats Now? https://www.webmd.com Ngày truy cập: 23/04/2020
7 Foods That Still Contain Trans Fats https://www.healthline.com Ngày truy cập 23/04/2020
