Pranayama là gì và 7 lợi ích đã được khoa học chứng minh
Đối với những tín đồ yoga, pranayama là một thuật ngữ rất quen thuộc. Thế nhưng, thực tế, không phải ai cũng thật sự hiểu rõ pranayama là gì.
Pranayama là một kỹ thuật kiểm soát và điều hòa hơi thở rất có lợi cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Trong yoga, pranayama có thể được kết hợp với việc thực hiện các động tác và thiền để mang đến nhiều lợi ích cho cơ thể. Tuy nhiên, bản thân các bài tập pranayama cũng có thể đem đến những lợi ích rất lớn. Hãy cùng LEEP.APP xem tiếp những chia sẻ dưới đây để hiểu hơn pranayama là gì nhé.
Pranayama là gì?
Trong yoga, pranayama được hiểu là kỹ thuật kiểm soát hơi thở, tuy nhiên cách hiểu này chưa diễn đạt được hết ý nghĩa nguyên gốc của từ pranayama. Trong tiếng Phạn, “prana” có nghĩa là năng lượng của sự sống, còn “yama” có nghĩa là kiểm soát. Vậy pranayama nghĩa là một phương thức mà kiểm soát nguồn năng lượng của sự sống để con người có thể vượt ra khỏi giới hạn của chính mình và có được một sức sống mạnh mẽ hơn.
Pranayama cũng không phải là thở sâu. Thở sâu làm căng thẳng cơ mặt, khiến hộp sọ và da đầu cứng lại, làm căng lồng ngực và gây sức ép cho việc hít vào và thở ra. Điều này gây khó khăn cho các sợi phổi và ngực, cản trở việc thanh lọc trong khắp cơ thể. Trong khi đó, khi tập pranayama, các tế bào não và cơ mặt đều giữ nguyên trạng thái và thư giãn, việc hít vào và thở ra diễn ra nhẹ nhàng. Trong lúc hít vào, mỗi phân tử, mỗi thớ cơ, mỗi tế bào của cơ thể đều được ý thức cảm nhận một cách độc lập.
Mục tiêu của pranayama là kết nối cơ thể và tâm trí. Không những vậy, pranayama cũng có tác dụng tăng cường oxy cho cơ thể, đồng thời loại bỏ độc tố. Pranayama sẽ bao gồm nhiều bài tập khác nhau như:
- Thở luân phiên – Nadi Shodhana
- Hơi thở đại dương hay hơi thở chiến thắng – Ujjayi
- Thơ ong kêu – Bhramari
- Thở bễ – Liberika
Bạn có thể tập các bài tập thở này theo nhiều cách. Chẳng hạn, bạn có thể tập hoặc sau khi thực hiện các động tác yoga. Hoặc bạn cũng có thể tập trong khi thiền.
7 lợi ích của pranayama đã được khoa học chứng minh
Theo các nghiên cứu khoa học, pranayama có thể mang lại cho sức khỏe 7 lợi ích sau:
1. Giảm căng thẳng
Kết quả của một nghiên cứu năm 2013 đã cho thấy pranayama có thể làm giảm mức độ căng thẳng ở những người trưởng thành khỏe mạnh. Nguyên nhân của kết quả này được các nhà nghiên cứu suy đoán là do bài tập pranayama có tác dụng làm dịu hệ thần kinh và tăng lượng oxy đưa vào cơ thể trong quá trình tập luyện. Oxy là năng lượng cho các cơ quan quan trọng, bao gồm não và dây thần kinh.
Bài tập pranayama có tác dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ
2. Cải thiện chất lượng giấc ngủ
Tác dụng giảm căng thẳng của pranayama có thể giúp bạn ngủ ngon và sâu hơn. Trong các nghiên cứu lâm sàng, kỹ thuật Bhramari pranayama đã được chứng minh là có thể làm chậm nhịp thở và nhịp tim khi thực hành trong 5 phút. Điều này giúp làm dịu cơ thể để bạn dễ đi vào giấc ngủ.
Một nghiên cứu năm 2019 cũng cho thấy pranayama có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ ở những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy rằng kỹ thuật này có thể làm giảm cảm giác buồn ngủ ban ngày.
3. Nâng cao nhận thức về hơi thở
Đối với nhiều người trong chúng ta, thở là bản năng tự nhiên của cơ thể. Chúng ta sẽ tự thở mà không cần suy nghĩ nhiều. Các bài tập pranayama sẽ giúp bạn nhận biết được hơi thở và cảm nhận được nó. Bạn cũng sẽ tập trung, chú ý nhiều hơn vào hiện tại, thay vì quá khứ hoặc tương lai.
Trong một nghiên cứu năm 2017, những thiền sinh tập pranayama sẽ điều chỉnh cảm xúc tốt hơn những người không tập. Nguyên nhân là do các bài tập pranayama có thể giúp loại bỏ carbon dioxide và tăng nồng độ oxy nhằm cung cấp nhiều năng lượng hơn cho các tế bào não. Điều này có thể góp phần cải thiện và tăng cường sự tập trung.
4. Điều hòa huyết áp
Huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như bệnh tim và đột quỵ.
Căng thẳng là nguyên nhân chính gây huyết áp cao. Pranayama có thể điều hòa huyết áp bằng cách tạo sự thư giãn cho cơ thể.
Một nghiên cứu năm 2014 đã chia những bị tăng huyết áp nhẹ thành 2 nhóm, một nhóm dùng thuốc hạ huyết áp trong 6 tuần, nhóm còn lại vừa dùng thuốc vừa tập pranayama trong 6 tuần. Kết quả sau 6 tuần cho thấy nhóm thứ hai đã giảm huyết áp nhiều hơn. Nguyên nhân của kết quả này được tác giả lý giải là do việc tập trung vào hơi thở có thể làm dịu hệ thần kinh. Điều này giúp giảm phản ứng căng thẳng và nguy cơ tăng huyết áp.
5. Cải thiện chức năng của phổi
Pranayama là bài tập có thể tăng cường chức năng của phổi
Pranayama là bài tập có thể tăng cường chức năng của phổi. Một nghiên cứu năm 2019 đã khẳng định rằng tập pranayama 1 giờ mỗi ngày trong 6 tuần có thể tác động đáng kể đến chức năng phổi. Không những vậy, kỹ thuật này còn giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh liên quan đến phổi như:
- Hen suyễn
- Viêm phế quản dị ứng
- Viêm phổi và bệnh lao
6. Tăng cường chức năng não
Ngoài việc có lợi cho phổi, pranayama cũng giúp tăng cường chức năng của não. Một nghiên cứu năm 2013 đã cho thấy rằng tập pranayama trong 12 tuần có thể cải thiện trí nhớ, tính linh hoạt và kỹ năng lập luận. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy pranayama còn làm tăng hiệu suất vận động của các giác quan bằng cách cung cấp nhiều năng lượng hơn cho các tế bào não.
7. Hỗ trợ việc cai thuốc lá
Đã có bằng chứng cho thấy pranayama có thể làm giảm cảm giác nghiện thuốc lá ở những người đang cai thuốc. Trong một nghiên cứu năm 2012, chỉ 10 phút tập pranayama là đã giúp giảm cơn thèm thuốc lá trong thời gian ngắn. Không những vậy, một số nghiên cứu còn cho thấy, pranayama còn giup giảm các tác động tiêu cực liên quan đến việc cai thuốc lá.
Qua những chia sẻ trên, chắc hẳn bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi pranayama là gì rồi đúng không. Pranayama là một phần quan trọng của yoga và bài tập thường được kết hợp với việc thực hiện các động tác và ngồi thiền trong các buổi tập. Lợi ích của pranayama đã được chứng minh qua nghiên cứu. Nếu bạn muốn thử tập pranayama nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, bạn có thể tham gia một lớp học yoga hoặc tải LEEP.APP và kết nối với giáo viên dạy yoga của chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết về các bài tập thở này.
Nguồn tham khảo
7 Science-Backed Benefits of Pranayama https://www.healthline.com/health/pranayama-benefits Ngày truy cập: 20/9/2020
