Bạn có nằm trong nhóm những người có nguy cơ thừa cân, béo phì?

Thừa cân béo phì có thể do cách sinh hoạt. Tuy nhiên, bạn cũng có thể bị thừa cân béo phì do di truyền hoặc một vài nguyên nhân khách quan khác. Cùng LEEP.APP điểm qua một số lý do gây thừa cân béo phì khách quan nhé.

Béo phì là một trong những vấn đề sức khỏe lớn nhất trên thế giới. Nó liên quan đến một số tình trạng sức khỏe, được gọi chung là hội chứng chuyển hóa. Chúng bao gồm huyết áp cao, lượng đường trong máu cao và lipid máu kém.

Những người mắc hội chứng chuyển hóa có nguy cơ mắc bệnh tim và đái tháo đường típ 2 cao hơn nhiều so với những người có cân nặng ở mức bình thường. Trong những thập kỷ qua, nhiều nghiên cứu đã tập trung vào nguyên nhân của bệnh béo phì và cách ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh béo phì.

Nhiều người nghĩ rằng tăng cân và béo phì là do thiếu ý chí. Điều đó không hoàn toàn đúng. Mặc dù phần lớn những trường hợp tăng cân là kết quả của hành vi ăn uống và lối sống, nhưng một số người lại gặp bất lợi khi kiểm soát thói quen ăn uống của mình.

Một số ăn quá nhiều do ảnh hưởng bởi các yếu tố sinh học khác nhau như di truyền và hormone. Một số người chỉ đơn giản là có khuynh hướng tăng cân.

Dưới đây là 10 yếu tố hàng đầu gây tăng cân, béo phì và bệnh chuyển hóa, nhiều yếu tố không liên quan đến ý chí.

1. Do yếu tố gia đình

Nếu cha mẹ béo phì, con cái cũng có nguy cơ béo phì nhiều hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy những trường hợp thừa cân béo phì có sự xuất hiện của các gen di truyền.

Cách sinh hoạt của gia đình cũng là một trong những nguyên nhân gây thừa cân béo phì ở trẻ em. Thường xuyên cho con sử dụng các thiết bị điện tử, ít vận động cũng khiến cân nặng của trẻ tăng nhanh và khó kiểm soát.

2. Tiêu thụ quá nhiều đồ ăn chế biến sẵn

Thực phẩm chế biến quá nhiều thường ít hơn các thành phần tinh chế trộn với phụ gia. Những sản phẩm này được thiết kế với giá thành rẻ, để được lâu trên kệ và hương vị thơm ngon đến khó cưỡng.

Đồ ăn chế biến sẵn chứa nhiều chất béo không bão hòa là một trong những nguyên nhân gây béo phì phổ biến

Bằng cách làm cho thực phẩm ngon nhất có thể, các nhà sản xuất thực phẩm đang cố gắng tăng doanh số bán hàng. Nhưng chúng cũng thúc đẩy việc ăn quá nhiều.

3. Nghiện thực phẩm

Nhiều đồ ăn vặt có đường, nhiều chất béo sẽ kích thích các trung tâm khen thưởng trong não bộ của bạn. Trên thực tế, những thực phẩm này thường được so sánh với các loại thuốc thường bị lạm dụng như rượu, cocaine, nicotine và cần sa.

Đồ ăn vặt có thể gây nghiện ở những người nhạy cảm. Những người này mất kiểm soát hành vi ăn uống của họ, tương tự như những người vật lộn với chứng nghiện rượu mất kiểm soát hành vi uống rượu của họ.

4. Ảnh hưởng từ quảng cáo

Các nhà sản xuất đồ ăn vặt là những nhà tiếp thị rất tích cực. Các nhà sản xuất thực phẩm chi rất nhiều tiền để tiếp thị đồ ăn vặt, đôi khi đặc biệt nhắm vào trẻ em, những người không có kiến thức và kinh nghiệm để nhận ra rằng họ đang bị lừa.

Trong thế giới ngày nay, trẻ em đang trở nên béo phì, đái tháo đường và nghiện đồ ăn vặt từ lâu trước khi chúng đủ lớn để đưa ra quyết định sáng suốt về những điều này.

5. Insulin

Insulin là một loại hormone rất quan trọng giúp điều chỉnh việc lưu trữ năng lượng. Một trong những chức năng của nó là ra lệnh cho các tế bào mỡ dự trữ chất béo và giữ lại chất béo mà chúng đã mang theo.

Chế độ ăn phương Tây thúc đẩy tình trạng kháng insulin ở nhiều người thừa cân và béo phì. Điều này làm tăng mức insulin trên toàn cơ thể, khiến năng lượng được lưu trữ trong các tế bào mỡ thay vì có sẵn để sử dụng.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng mức insulin cao có vai trò trong sự phát triển của bệnh béo phì.

Một trong những cách tốt nhất để giảm insulin là cắt giảm lượng carbohydrate tinh chế hoặc đơn giản trong khi tăng lượng chất xơ. Điều này thường dẫn đến việc tự động giảm lượng calorie nạp vào và giảm cân dễ dàng – không cần đếm calorie hoặc kiểm soát khẩu phần.

6. Ảnh hưởng của thuốc

Một số loại thuốc có thể thúc đẩy tăng cân bằng cách giảm số lượng calorie bị đốt cháy hoặc tăng cảm giác thèm ăn. Nhiều loại thuốc có thể gây tăng cân như một tác dụng phụ.

Ví dụ, thuốc chống trầm cảm có liên quan đến việc tăng cân theo thời gian. Các ví dụ khác bao gồm thuốc điều trị đái tháo đường và thuốc chống loạn thần. Những loại thuốc này không làm giảm ý chí của bạn nhưng thay đổi chức năng của cơ thể và não của bạn, làm giảm tỷ lệ trao đổi chất hoặc tăng cảm giác thèm ăn.

Ngoài tác dụng chữa bệnh, một số loại thuốc có tác dụng phụ cũng ảnh hưởng đến cân nặng 

7. Kháng leptin

Leptin là một loại hormone khác đóng vai trò quan trọng trong bệnh béo phì. Nó được sản xuất bởi các tế bào mỡ và nồng độ trong máu của nó tăng lên khi khối lượng chất béo cao hơn. Vì lý do này, mức leptin đặc biệt cao ở những người bị béo phì.

Ở những người khỏe mạnh, lượng leptin cao có liên quan đến việc giảm cảm giác thèm ăn. Khi hoạt động bình thường, nó sẽ cho não biết lượng chất béo dự trữ của bạn.

Vấn đề là leptin không hoạt động như bình thường ở nhiều người béo phì, bởi vì một số lý do, nó không thể vượt qua hàng rào máu não. Tình trạng này được gọi là kháng leptin và được cho là yếu tố hàng đầu trong cơ chế bệnh sinh của béo phì.

8. Sự xuất hiện của các cửa hàng tiện lợi

Một yếu tố khác ảnh hưởng đáng kể đến vòng eo của mọi người là sự sẵn có của thực phẩm, vốn đã tăng lên ồ ạt trong vài thế kỷ qua.

Thực phẩm, đặc biệt là đồ ăn vặt, ở khắp mọi nơi. Các cửa hàng trưng bày những món ăn hấp dẫn ở nơi chúng dễ thu hút sự chú ý của bạn nhất.

Một vấn đề khác là đồ ăn vặt thường rẻ hơn đồ ăn toàn phần, tốt cho sức khỏe. Một số người thậm chí không có tùy chọn mua thực phẩm thực, như trái cây tươi và rau quả. Các cửa hàng tiện lợi ở những khu vực này chỉ bán nước ngọt, kẹo và đồ ăn vặt đã chế biến, đóng gói. Và đây đều là những thứ không tốt cho cân nặng của bạn.

9. Đường

Đường bổ sung có thể là khía cạnh tồi tệ nhất của chế độ ăn uống hiện đại. Đường làm thay đổi hormone và sinh hóa của cơ thể bạn khi tiêu thụ quá mức. Điều này góp phần làm tăng cân.

Nạp quá nhiều đường trong chế độ dinh dưỡng mỗi ngày cũng khiến bạn nhanh chóng thuộc nhóm thừa cân, béo phì 

Đường có một nửa glucose, một nửa fructose. Mọi người nhận được glucose từ nhiều loại thực phẩm, bao gồm cả tinh bột, nhưng phần lớn fructose đến từ đường thêm vào.

Tiêu thụ quá nhiều fructose có thể gây ra kháng insulin và tăng mức insulin. Nó cũng không thúc đẩy cảm giác no giống như cách glucose làm. Vì tất cả những lý do này, đường góp phần làm tăng khả năng dự trữ năng lượng và cuối cùng là gây béo phì.

10. Thông tin sai lệch

Mọi người trên khắp thế giới đang bị hiểu sai về sức khỏe và dinh dưỡng. Có nhiều lý do cho điều này, nhưng vấn đề phần lớn phụ thuộc vào việc mọi người lấy thông tin của họ từ đâu.

Ví dụ, nhiều trang web truyền tải thông tin không chính xác hoặc thậm chí không chính xác về sức khỏe và dinh dưỡng. Một số hãng tin cũng đơn giản hóa quá mức hoặc hiểu sai kết quả của các nghiên cứu khoa học và các kết quả thường được đưa ra ngoài ngữ cảnh. Các thông tin khác có thể đơn giản là lỗi thời hoặc dựa trên các lý thuyết chưa bao giờ được chứng minh đầy đủ.

Các công ty thực phẩm cũng đóng một vai trò nhất định. Một số quảng cáo các sản phẩm, chẳng hạn như chất bổ sung giảm cân, không có tác dụng.

Nguồn tham khảo

10 Leading Causes of Weight Gain and Obesity https://www.healthline.com/nutrition/10-causes-of-weight-gain Ngày truy cập: 29/10/2020