Cảnh báo nghiện nước tăng lực và cách “cai” chúng

Thói quen uống nước tăng lực mỗi khi mệt mỏi hay muốn tinh thần tỉnh táo về lâu dài có thể khiến bạn phụ thuộc vào loại nước có nhiều chất kích thích này. LEEP.APP sẽ giới thiệu cho bạn cách nhận biết dấu hiệu nghiện nước tăng lực và cách kiểm soát chúng tốt hơn.

Nước tăng lực là loại thức uống có chứa lượng lớn caffeine giúp kích thích tinh thần và khiến cơ thể phải thức dậy để hoạt động. Hiệu quả này tuy có thể đem đến lợi ích nhất thời nhưng cũng sẽ để lại tác hại lâu dài.

Nghiện nước tăng lực là gì?

Nghiện là một tình trạng tâm lý có liên quan đến mong muốn liên tục sử dụng một thứ nào đó hoặc thực hiện một hành vi bất chấp kết quả của nó.

Ở đây, tình trạng nghiện nước tăng lực có nghĩa là bạn luôn muốn sử dụng nước tăng lực và trở nên phụ thuộc vào lượng chất kích thích trong đó. Cả caffeine, đường và chất làm ngọt nhân tạo có trong nước tăng lực có khả năng thúc đẩy bạn hình thành thói quen sử dụng chúng.

Dù không có định nghĩa chính thức về tình trạng này, bạn vẫn có thể hiểu nghiện các loại đồ uống tăng lực chính là bạn đang uống quá nhiều và không thể kiểm soát số lượng uống hay kìm hãm lại mong muốn uống nước tăng lực.

1. Quá trình gây nghiện nước tăng lực

Nghiện nước tăng lực có thể xảy ra một cách chậm rãi hoặc nhanh chóng tùy thuộc vào mỗi cá nhân. Với đồ uống tăng lực chứa nhiều caffeine và đường, chúng có thể khiến não tiết ra lượng lớn dopamine – một loại hormone làm bạn cảm thấy tốt hơn.

Tuy nhiên, sau một thời gian, dần dần bạn sẽ không cảm thấy hiệu quả của dopamine nữa và càng muốn uống thêm nhiều nước tăng lực hơn để tìm kiếm cảm giác tốt lành trước đó, cuối cùng phụ thuộc hoàn toàn vào chúng.

Nước tăng lực cũng gây nghiện ở mức độ tâm lý, ví dụ như bạn cảm thấy mình không thể làm gì nếu không uống nước tăng lực, dù thực tế cơ thể vẫn có khả năng đáp ứng.

2. Dấu hiệu nghiện nước tăng lực

Nghiện nước tăng lực có thể dẫn đến các tác động lên chức năng của não và hệ thần kinh, dẫn đến các hành vi của người bị nghiện như:

• Cảm giác thèm nước tăng lực mãnh liệt
• Chỉ dùng nước tăng lực mới cải thiện được tinh thần
• Không kiểm soát được lượng nước tăng lực sẽ tiêu thụ
• Thường hay đau đầu, cáu kỉnh, dễ mệt mỏi và tâm trạng giảm sút

3. Tác dụng phụ khi nghiện nước tăng lực

• Ảnh hưởng sức khỏe răng miệng: Nước tăng lực có tính axít và đường, do đó uống quá thường xuyên có thể làm đổi màu răng và mòn men răng theo thời gian. Bên cạnh đó, đường cung cấp thức ăn cho vi khuẩn trong khoang miệng, hình thành mảng bám và gây sâu răng.
• Có thể gây tăng cân: 250ml nước tăng lực có đường sẽ chứa khoảng 110 calorie từ lượng đường đó, nếu bạn uống loại lớn hơn như 590ml thì cơ thể sẽ phải nạp thêm 275 calorie. Con số sẽ càng tăng cao hơn nếu bạn không chỉ uống 1 lon mỗi ngày. Calorie dư thừa sẽ làm cơ thể tích mỡ và tăng cân.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính: Các chất có hại trong nước tăng lực sẽ làm tăng tỉ lệ mắc các bệnh tiểu đường tuýp 2, bệnh tim và rối loạn chức năng thận.
• Tác động đến chi tiêu: Giá thành của các sản phẩm tăng lực không quá cao nhưng cũng không hề thấp, cao hơn nhiều so với các loại nước giải khát bình thường. Bạn có thể phải chi nhiều hơn để mua nước, cũng như điều trị các vấn đề sức khỏe khác khi nghiện nước tăng lực.

Cách cai nghiện nước tăng lực

Thông thường, người ta có thể chọn lựa 1 trong 2 cách sau đây để bỏ uống nước tăng lực.

Cách 1: Ngừng uống hoàn toàn

Bạn buộc phải tập trung tinh thần và ngừng sử dụng tất cả các loại đồ uống năng lượng, chứa caffeine và đường.

Cách 2: Giảm số lượng uống

Bạn có thể giảm dần lượng nước tăng lực mà mình sử dụng theo một mốc thời gian nào đó cho đến khi có thể không cần uống nước tăng lực nữa.

Một điều khác cần lưu ý

Việc ngưng dùng các chất kích thích có thể gây ra nhiều triệu chứng kéo dài ít nhất là 2 – 9 ngày như đau đầu, mệt mỏi, cáu kỉnh, không thể tập trung và tinh thần giảm sút nghiêm trọng.

Triệu chứng cai nghiện xảy ra ở mức độ cao hơn nếu bạn chọn cách 1. Tuy nhiên sau khi vượt qua giai đoạn này, cơ thể sẽ nhanh chóng hồi phục và cải thiện sức khỏe hiệu quả hơn vì bạn đã loại bỏ nước tăng lực thành công.

Mất tập trung, nhức đầu, mệt mỏi là những triệu chứng cai nghiện

Nếu chọn cách thứ 2, các triệu chứng cai nghiện thường chỉ xuất hiện ở mức độ nhẹ, cơ thể sẽ dần thích ứng với việc tiêu thụ ít caffeine hơn cho đến khi không còn cảm giác phụ thuộc vào chất kích thích nữa. Dù vậy, chúng đòi hỏi nhiều thời gian hơn và trong quá trình này, bạn vẫn nạp thêm các chất có hại trong nước tăng lực vào cơ thể.

Mỗi cách đều có ưu nhược điểm riêng nên bạn có thể tự chọn phương pháp phù hợp nhất với mình. Lưu ý, yếu tố quan trọng nhất quyết định bạn có cai nghiện nước tăng lực thành công hay không tùy thuộc vào ý chí. Nếu bạn đủ quyết tâm và nỗ lực, thì áp dụng phương pháp nào cũng sẽ có hiệu quả.

Lựa chọn thay thế cho nước tăng lực

Đôi khi, tìm kiếm một lựa chọn tương tự nhưng lành mạnh hơn cũng có thể giúp bạn cai nghiện nước tăng lực hiệu quả. Dưới đây là một số thức uống bạn có thể chọn:

• Cà phê decaf hoặc các loại khác ít caffeine và không đường
• Nước trái cây
• Nước có gas không đường
• Trà xanh
• Trà thảo mộc hoặc trà trái cây
• Trà kombucha

Nước trái cây và trà trái cây là những lựa chọn phù hợp để thay thế nước tăng lực

Mẹo giúp bạn từ bỏ nước tăng lực dễ dàng hơn

Ngoài phương pháp cai nghiện kể trên, bạn có thể thay đổi lối sống để giúp việc ngừng dùng nước tăng lực nhanh chóng đạt hiệu quả:

• Khi muốn uống nước tăng lực, hãy làm một việc gì khác để chuyển hướng suy nghĩ. Ví dụ, bạn có thể đi dạo, xem phim, hoặc chọn một món lành mạnh cần nhai nhiều, như vậy có thể giảm cơn thèm của bạn hiệu quả.
• Để tất cả các loại thức uống năng lượng xa khỏi tầm mắt. Tất cả những nơi bạn thường xuyên tiếp xúc tuyệt đối không để nước tăng lực ở đó để tránh bị cám dỗ.
• Tìm sự hỗ trợ của người thân, bạn bè hoặc các chuyên gia để bạn giữ được tinh thần và đảm bảo tuân thủ phương pháp cai.
• Quản lý mức độ căng thẳng để giảm ham muốn uống nước tăng lực. Khi tâm lý ổn định và vững vàng, bạn sẽ phát hiện mình không còn cần các chất kích thích nữa. Hãy tập thể dục, các bộ môn như thiền hay yoga sẽ có lợi cho sức khỏe tinh thần.

Với những thông tin về nghiện nước tăng lực đã được giới thiệu, LEEP.APP hy vọng bạn có thể nhận biết sớm các dấu hiệu trên cơ thể để xử lý kịp thời, không chỉ với nước tăng lực mà nghiện bất cứ loại thực phẩm không lành mạnh nào khác đều có thể áp dụng phương pháp tương tự để kiểm soát cơ thể tốt hơn.

Nguồn tham khảo

Are Energy Drinks Addictive? What to Know and How to Quit https://www.healthline.com/nutrition/energy-drink-addiction. Ngày truy cập: 25/8/2020